30/30. (Ey Resûlüm!) O halde sen, bir hanif (Allah’ı birleyen) olarak yüzünü (başka tarafa değil, doğrudan, ihlâsla) “din”e: “Allah'ın fıtratı”na çevir. (Çünkü) Allah, insanları onun üzerine (o fıtratta var olan özelliklere göre) yaratmıştır. (Allahü teâlâ her insanı hakkı bulma ve kabul etme özelliği ile bezemiştir. Dıştan bir müdahale olmazsa, her kişi kolayca hakkı bulur “Beydâvî”). (İlk insandan beri) Allah'ın yaratmasında (insanı donattığı özelliklerde) hiçbir değişiklik yoktur. (Kimse de insanda var olan bu özellikleri değiştiremez.) İşte bu, dosdoğru (müstakîm olan) din, (İslam’dır, tevhîd)dir. (İnsanlar, Allah’ın birliğini ve peygamberlerin tebliğini anlayabilecek kapasitede yaratılmışlardır.) Fakat insanların çoğu (düşünmediklerinden bunun ne kadar doğru olduğunu) bilmezler.

(Hadis-i Şerif’te buyrulmuştur: Her doğan çocuk, fıtrat üzere doğar. Sonra anne babası onu Yahûdi, Hristiyan veya Mecûsi yapar “Buharî, Tefsir/Rûm, 2”.

Dikkat edin! Ademoğlu değişik tabiat ve inançlarda yaratılmıştır.

Onlardan kimi, mü’min olarak doğar, mü’min olarak yaşar ve mü’min olarak ölür.

Bir kısmı ise kâfir doğar, kâfir yaşar ve kâfir olarak ölür.

Bir kısmı ise mü’min doğar, mü’min olarak yaşar ve kâfir olarak ölür.

Yine bir kısmı kâfir doğar, kâfir yaşar ve mü’min olarak ölür.

Dikkat edin! İnsanlardan kimileri geç gazaplanıp öfkeden çabucak döner, kimileri ise çabucak gazaplanıp çabucak öfkesinden döner; hepsi birbirine karşı bir ibrettir.

Dikkat edin! Onlardan kimileri de çabucak gazaba gelip gazabının dinmesi gecikir.

Dikkat edin! Bunlar içerisinde en hayırlı olanı, geç gazaplanıp çabucak öfkesini yenendir.

Dikkat edin! Bunlar içerisinde en şerli olan, çabucak gazaplanan ve öfkesini geç yenen kimsedir.

Dikkatli olun! İnsanlar arasında kimileri de vardır ki, vermesi de istemesi de güzeldir.

Yine bu insanlardan bir kısmı da vardır ki, istemesi güzel, ödemesi kötüdür.

Yine bazıları da ödemesi güzel, istemesi kötüdür. Bunların hepsi birer ibrettir.

Dikkat edin! Onlar arasında istemesi de vermesi de kötü olanlar vardır.

Gözünüzü açın, onların en iyileri, istemesi de vermesi de güzel olandır.

Onların en kötüleri ise, istemesi de vermesi de kötü olandır.

Uyanık olun! Gazap insanın kalbindeki bir kor parçası gibidir.

Bu halde insanı görmez misiniz, gözleri kızarır, boyun damarları şişer. Her kim böyle bir durumla karşı karşıya kalırsa, sırt üstü toprağa yatsın “Tirmizî, Fiten 26”.

Karanlık gecelerin parçaları gibi olan karışıklıklar gelmeden önce hayırlı amellere koşun.

O günler gelince, kişi, mü’min olarak sabahlayıp kâfir olarak akşamlar. Kimisi de mü’min olarak akşamlayıp kâfir olarak sabaha çıkar. O gün insanlar, dinlerini dünyalık karşılığında satacaklardır Tirmizî, Fiten 30; Ebû Dâvûd, Fiten 1.)

 

Meâl-i Şerîf (Ehl-i Sünnet Alimleri: Beydâvî, Celâleyn, Nesefî, Semerkandî...)

 

30 ﴿