1

İnsanların hesap vakti (kıyâmet günü) yaklaştı. Onlar ise, halâ bundan gaflette, yan çizib aldırmıyorlar.

2

Rablerinden kendilerine gelen her yeni ihtarı, hep eğlenerek dinliyorlar.

3

Kalpleri daima eğlencede (gaflette), hem o zâlimler aralarında şu gizli fısıltıyı yaptılar: “ Bu, ancak sizin gibi bir insan. Artık göz göre sihre mi gidiyorsunuz? (Sihir ve yalanı mı tasdik ediyorsunuz, sizin gibi bir insan hiç peygamber olur mu?)

4

(Hazret-i Peygamber, o müşriklere şöyle) dedi: “ Rabbim gökte ve yerde (söylenen) her sözü bilir. O, SEMÎ’dir = her şeyi işitir, ALÎM’dir = her şeyi bilir.

5

(Müşriklerden bir kısmı şöyle) dediler: “ Hazret-i Muhammed’in (aleyhisselâm) getirdiği bu âyetler, rüya saçmalarıdır, yok onu kendisi uydurdu, yok o bir şairdir. Böyle değilse, evvelki peygamberlerin getirdiği mûcizeler gibi, o da bize bir mûcize getirsin.”

6

Mekke, müşriklerinden evvel helâk ettiğimiz hiç bir memleket halkı îman etmedi; şimdi onlar mı îman edecekler?

7

Biz, senden önce de, ancak kendilerine vahy ettiğimiz bir takım (senin gibi) erkek peygamberler gönderdik. Haydin, kitap ehli olanların alimlerine sorun, eğer bilmiyorsanız.

8

Biz peygamberleri yemek yemez birer cesed olarak yaratmadık. Dünyada ebediyyen kalıcı da değildirler.

9

Sonra onlara olan vadimizi doğruya çıkardık da hem onları, hem de dilediğimiz kimseleri kurtardık. Müşrikleri ise helak ettik.

10

(Ey Kureyş topluluğu), size öyle muazzam bir kitap indirmişiz ki, (îman ettiğiniz kakdirde) bütün şerefiniz ondadır. Halâ akıllanmıyacak mısınız?

11

Biz, kâfir olan nice memleket halkını kırıp geçirdik ve bunların helâkinden sonra da, başkalarını bir kavim olarak yarattık.

12

Onlar azabımızın şiddetini duydukları zaman memleketlerinden kaçıyorlardı.

13

(Melekler onlara şöyle dedi): “ Kaçmayın, içinde bulunduğunuz nimete ve evlerinize dönün; çünkü sorguya çekileceksiniz.”

14

(Onlar kurtuluştan ümid keserek): “ Vay bizlere! Biz gerçekten zâlimler idik.” dediler.

15

Biz, onları, sönmüş kül yığını olarak biçilmiş bir ekin hâline getirinceye kadar, hep sözleri bu feryad olmuştur.

16

Biz, gök ile yeri ve aralarındaki şeyleri, boş bir eğlence için yaratmadık.

17

Eğer bir eğlence edinmek isteseydik, elbette onu katımızdan edinirdik. Yapacak olsaydık öyle yapardık.

18

Hayır, biz hakkı bâtılın tepesine atarız da onu parçalar. Bir de bakarsın, o anda (bâtıl) mahvolmuştur. (Allah çocuk edinmiştir, melekler Allah’ın kızlarıdır, gibi) Allah’a isnad ettiğiniz (noksan) vasıflardan ötürü size yazıklar olsun!...

19

Göklerde ve yerde olan bütün varlıklar Allah’ındır. O’nun katındakiler (melekler), kendisine ibâdet etmekten ne çekinirler, ne de yorulurlar.

20

Gece gündüz, hep Allah’ı tesbih ederler, usanmazlar.

21

Yoksa (Mekke halkı) bir takım ilâhlar edindiler de yerden ölüleri onlar mı diritecekler?

22

Eğer yer ile gökte Allah’dan başka ilâhlar olsaydı, bunların ikisi de muhakkak fesada uğrar, yok olurdu. O hâlde, Arş’ın Rabbi olan Allah, onların vasfetmekte oldukları şeylerden (bütün noksanlıklardan) berî ve yücedir.

23

Allah, yaptığından sorumlu olmaz; kullar ise sorumlu olurlar.

24

Yoksa Allah’dan başka ilâhlar mı edindiler? (Ey Resûlüm, onlara) de ki: “ (Putlara ibâdete dair varsa) delilinizi getirin. İşte benimle beraber olanların kitabı (Kur’ân) ve benden evvelki ümmetlerin kitabı! (Bu kitablarda Allah’a ortak koşulmamıştır).” Şüphesiz onların çoğu, hakkı bilmezler (Kur’ân'ı ve Peygamberi tanımazlar) da onun için yüz çevirirler.

25

Senden önce hiç bir peygamber göndermedik ki, ona şöyle vahyetmiş olmıyalım: “ Gerçek şu ki, benden başka İlâh yoktur. Onun için bana ibâdet edin.”

26

Böyle iken (Mekke halkı) dediler ki: “ Rahmân (çok merhametli olan Allah) çocuk edindi. (Melekler, Allah’ın kızlarıdır, dendi).” Allah bundan münezzehtir. Hayır, melekler (Allah’ın çocukları değil,) mükerrem, şerefli kullarıdır.

27

Melekler, Allah’ın sözünün önüne geçmezler, hep onun emriyle hareket ederler.

28

Allah, onların önlerindekinide, arkalarındakini de (yaptıklarını ve yapacaklarını) bilir ve onlar, O’nun rıza verdiği kimselerden başkasına şefaat edemezler. Hepsi O’nun korkusundan titrerler.

29

İçlerinden kim: “ Ben, O’ndan başka bir ilâhım.” derse, biz ona cehennemi ceza olarak veririz. Zâlimleri, biz böyle cezanlandırırız.

30

O kâfir olanlar, görmediler mi ki, göklerle yer bitişik bir hâlde iken biz onları ayırdık. Hayatı olan her şeyi sudan yarattık. Hâlâ inanmıyorlar mı?

31

Yeryüzünde, insanları çalkalamamak için sabit dağlar yarattık; dağlar arasında pek çok yollar yaptık ki, doğru gidebilsinler.

32

Gökyüzünü de korunmuş bir tavan yaptık. Kâfirler ise, gökyüzünün alâmetlerinden (güneş, ay ve yıldızlarından = Allah’ın kudret ve azametine delâlet edişlerinden) yüz çeviriyorlar.

33

Geceyi, gündüzü, güneşi ve ayı yaratan O’dur. Bunların her biri kendi dairesinde dolaşmaktadır.

34

Biz, senden önce de hiç bir insana ebedilik vermedik. Şimdi sen vefat edersen, onlar ebedi mi kalacaklar? (Senin ölmenle rahata kavuşacaklarını mı sanıyorlar?).

35

Her nefis ölümü tadacaktır. Sizi bir imtihan olarak kötülük ve iyilikle deneyeceğiz. Hepiniz de, sonunda bize döndürüleceksiniz.

36

(Ey Resûlüm), O inkâr edenler, seni gördükleri zaman da seni alaya alıyorlar ve: “ Bu mu, ilâhlarınızı ayıblayıp duran?” diyorlar. Hâlbuki onlar, Rahmân’ın Kur’ân’ını inkâr ediyorlar.

37

İnsanda acelecilik yaratıldı. Yakında size (azaba dair) alâmetlerimi göstereceğim. Şimdi siz acele etmeyin.

38

Bir de (Mekke Kâfirleri): “ Doğru söyleyenler iseniz, bu va’d ne zaman?” diyorlar.

39

Peygamberi ve Kur’ân’ı inkâr edenler, ne yüzlerinden, ne arkalarından ateşi men edemiyecekleri ve asla yardım olunamıyacakları vakti bir bilseler!... (Küfür üzere bulunmazlar ve azabı istemezlerdi.)

40

Şüphesiz bu azap (kıyâmet), ansızın gelecek de onları şaşırtacaktır. Artık ne geri çevrilmesine güçleri yetecek, ne de kendilerine mühlet verilecektir.

41

Yemin olsun ki, senden evvel bir çok peygamberlerle alay edildi de, içlerinden alay edenleri, o alay ettikleri şey (azap) kuşatıverdi.

42

(Ey Resûlüm, kâfirlere) de ki: “ Sizi, gece ve gündüz o Rahmân’dan kim koruyabilir?” Fakat onlar Rablerinin kitabından yüz çevirmişlerdir.

43

Yoksa onlar için, kendilerini azabımızdan menedecek, İlâhlar mı var? O taptıkları putlar ve İlâhlar, kendi nefislerini kurtaramıyacakları gibi, azabımızdan da kurtulamıyacaklardır.

44

Şüphesiz biz, o kâfirleri ve atalarını yaşattık, hatta o ömür, onlara uzun geldi. Fakat şimdi görmüyorlar mı, kâfirlerin arazisini alıp etrafından (müslümanlara feth ettirmekle) azaltıyoruz. O hâlde galib gelenler onlar mı?

45

(Ey Resûlüm, kâfirlere) de ki: “ Ben sizi ancak vahy ile (Kur’ân’la) korkutuyorum.” Amma onlar ne kadar korkutulsalar (faydası yok, çünkü) sağırlar daveti işitmezler.

46

Yemin olsun ki, Rabbinin azabından az bir şey onlara dokunursa, muhakkak şöyle diyecekler: “ Vay bizlere! Biz gerçekten zâlimlerdik.”

47

Biz, kıyâmet günü için, (insanların amel defterlerini tartmak üzere) adalet terazileri koyacağız. Artık hiç kimse, en ufak bir zulme uğramıyacaktır. Yapılan amel, bir hardal tanesi ağırlığınca da olsa, onu getirir tartıya koyarız. Hesap görenler olarak da, (şanı yüce olan) biz kâfiyiz.

48

Yemin olsun ki, biz Mûsa ile Hârûn’a, takva sahipleri için bir nasihat ve bir nûr olarak, hak ile bâtılı ayıran Tevrât’ı vermiştik.

49

Onlar, o takva sahibleridir ki, yalnızlıkta Rablerinden titrerler ve onlar, kıyâmet azabından da korkarlar.

50

İşte bu Kur’ân da, bizim indirdiğimiz mübarek bir zikirdir (İman edenler için rahmet ve feyiz kaynağıdır). Şimdi siz (ey Mekke halkı), bunu mu inkar ediyorsunuz?

51

Azametim hakkı için, biz Mûsa’dan evvel de İbrâhîm’e hidâyetini vermiştik ve biz, buna (peygamberliğe) ehil olduğunu biliyorduk.

52

O zaman, babasına ve kavmine şöyle demişti: “ Sizin tapmakta olduğunuz heykeller nedir?”

53

Onlar: “ Biz, atalarımızı bunlara ibâdet ediyor bulduk.” dediler.

54

(Hazret-i İbrâhîm, onlara) dedi ki: “ Yemin olsun, siz ve atalarınız açık bir sapıklık içindesiniz.”

55

Onlar: “ Sen bize (doğru mu söylüyorsun) hakikatı mı getirdin, yoksa sen şakacılardan mısın (bizimle mi eğleniyorsun)?” dediler.

56

(İbrâhîm şöyle) dedi: “ Doğrusu sizin Rabbiniz, hem göklerin, hem de yerin Rabbidir ki, bütün bunları O yaratmıştır ve ben de size bu dediğime şahidlik edenlerdenim.

57

Allah’a yemin ederim ki, siz arkanızı dönüp (bayram yerinize) gittikten sonra muhakkak putlarınıza bir iş yapacağım (onları kıracağım).”

58

Nihâyet o putları paramparça etti, yalnız bunların büyüğünü bıraktı ki, belki ona mürâcaat ederler (de hadiseyi sorarlar).

59

(Kâfirler bayram yerinden döndükleri zaman) dediler ki: “ Bunu, bizim İlâhlarımıza kim yaptı? Muhakkak o, zâlimlerden biridir.”

60

(Yine kâfirlerden bir takımı) dediler: “ İşittik ki, bir delikanlı bunları kötülüyor, kendisine İbrâhîm deniyormuş.”

61

(Nemrûd ve kavminin ileri gelenleri şöyle) dediler: “ Öyle ise, onu insanların gözleri önüne getirin, belki (yaptığı işe) şahidlik ederler.”

62

(Hazret-i İbrâhîmi huzura getirdikleri zaman ona şöyle) dediler: “ Sen mi bunu İlâhlarımıza yaptın, ey İbrâhîm?”

63

İbrâhîm dedi ki: “Belki onların şu büyüğü bunu yapmıştır. Sorun bakalım onlara, eğer söylerlerse...

64

Bunun üzerine vicdanlarına mürâcaat ettiler de: “ Doğrusu siz haksızsınız.” dediler.

65

Sonra yine eski kafalarına (akıllarına) döndüler (ve Nemrûd İbrâhîm’e şöyle dedi.) Sen gerçekten biliyorsun ki, bu putlar konuşamazlar.

66

İbrâhîm: “ O hâlde Allah’ı bırakıb da size hiç bir fayda veremiyecek ve zarar da yapamıyacak şeylere mi tapıyorsunuz?

67

Yuh size ve Allah’dan başka taptıklarınıza! Hâlâ akıllanmıyacak mısınız?” dedi.

68

(Nemrûd ve kavmi şöyle) dediler: “ Bunu (İbrâhîm’i) yakın da İlâhlarınızın öcünü alın; eğer bir iş yapacaksanız...”

69

(Kudret sahibi olan) biz de dedik ki: “ Ey ateş! İbrâhîm’e karşı serin ve selâmet ol.”

70

İbrâhîm’e bir tuzak kurmak istediler. Fakat biz, kendilerini daha ziyade hüsrana düşürdük. (üzerlerine sinek musallat ederek onları helâk ettik).

71

Böylece İbrâhîm’i ve (kardeşinin oğlu) Lût’u, (Nemrûd ve kavminden) kurtardık ve onları, içinde alemlere bereketler verdiğimiz arza (Şam’a) ulaştırdık.

72

İbrâhîme (evlad olarak) İshâk’ı, üstelik bir de Yakûb’u ihsan ettik ve her birini Sâlih kimselerden yaptık.

73

Ve hepsini (İbrâhîm’i, İshâk’ı ve Yakûb’u) emrimizle doğru yol gösteren imamlar (önderler) yaptık. Kendilerine hayırlar işlemeği, namaz kılmayı, zekât vermeyi vahy eyledik. Onlar hep bize ibâdet ediyorlardı (asla putlara tapmıyorlardı).

74

Lût’a da bir hikmet (peygamberlik) ve bir ilim verdik. Onu kötülükler yapmakta olan memleketten (Sedûm halkından) kurtardık. Gerçekten onlar, fâsık olan kötü bir kavim idiler.

75

Biz, Lût’u rahmetimizin içine koyduk; çünkü o, cidden Sâlih kimselerdendi.

76

Nûh’u da hatırla ki, daha önce o dua etmişti de, biz duasını kabul etmiştik. Böylece kendisini ve ona bağlıları, o büyük âfetten (Tufan’dan) kurtardık.

77

Bir de âyetlerimizi tekzip eden o kavimden Nûh’u kurtarıp öcünü aldık. Gerçekten onlar, kötü bir kavim idiler. Biz de hepsini birden boğduk.

78

Davud’u ve Süleyman’ı da hatırla. Hani onlar, ekin hakkında hüküm veriyorlardı. O vakit geceleyin, bir kavmin davarı ekin tarlasına yayılmıştı (zarar vermişti). Biz de onların verdiği hükme şahitler idik. (Rivâyet edildiğine göre, bir adamın koyunları, gece vakti bir çiftçinin ekin tarlasına girmişler ve ekinleri ile bağlarını helâk etmişler. Nihâyet, çiftçi zarar talebi ile Hazret-i Davud’un huzurunda koyun sahibi aleyhine dâva açmış. Zararın kıymeti, koyunların kıymetine denk geldiğinden, Davud ALEYHİSSELÂM koyunların ekin sahibine verilmesini emretti. Onbir yaşında olan oğlu Süleyman ALEYHİSSELÂM ise, ekin tarlasını, eski hâline gelinceye kadar koyun sahibine vermeyi ve bu müddet içerisinde koyunların sütü ile yünlerinden istifade etmek üzere, koyunları da ekin sahibine vermeyi uygun buldu.)

79

Biz, o meselenin hükmünü Süleymân’a bildirdik. Bununla beraber her birine bir hüküm ve bir ilim vermiştik. Davud ile birlikte tesbih etmek üzere, dağları ve kuşları (ona) bağlı kılmıştık. Biz (bu gibi acaib işleri peygamberlere) yapanlarız.

80

Bir de Davud’a, sizi harbin şiddetinden korumak için zırh-elbise sanatını öğrettik. şimdi siz, şükrünü yapıyor musunuz?

81

Süleyman’ın emrine de şiddetli rüzgârı bağlı kıldık ki, bu rüzgâr onun emriyle, kendisini içine bereketler verdiğimiz yere (Şam’a, civar yerlerden) götürürdü. Biz her şeyi bilenleriz.

82

Şeytanlardan da Süleyman için, (denizden inci çıkarmak üzere) dalgıçlık edenleri ve (binalar yapmak gibi) başka iş için çalışanları emrine bağlı kılmıştık. Hep o şeytanları, Süleyman’ın emrinden çıkmamak için koruyan bizdik.

83

Eyyûb’u da hatırla, zira: “ Bana, gerçekten hastalık isabet etti. Sen merhamet edenlerin en merhametlisisin.” diye Rabbine dua etmişti.

84

Biz de duasını kabul edip hemen kendisindeki hastalığı giderdik. Tarafımızdan bir rahmet ve ibâdet edenler için de bir hatıra olmak üzere, ona (diriltmek sûretiyle) hem ailesini (çoluk çocuğunu), hem onlarla beraber daha bir katını verdik.

85

İsmâil’i, İdrîs’i, Zü’l-Kifl’i de hatırla. Bunların her biri de sabredenlerdendi.

86

Bunları da rahmetimizin içine aldık; çünkü salihlerdendiler.

87

Zü’n-Nûn’i (Balık sahibini = YÛNUS’u) da hatırla. Hani o, (dinini kabul etmiyen kavmine) öfkelenerek gitmişti de, kendisini hiç bir zaman sıkıştırmıyacağımızı sanmıştı. Derken (yutulduğu balığın karnındaki) karanlıklar içinde: “ Senden başka hiç bir ilâh yoktur, seni bütün noksanlıklardan tenzih ederim. Gerçekten ben, haksızlık edenlerden oldum.” diye dua etmişti.

88

Biz de duasını kabul ettik, kendisini kederden kurtardık. İşte biz, mü'minleri böyle kurtarırız.

89

Zekeriyyâ’yı da hatırla. Hani Rabbine: “ Rabbim beni yalnız (evlâtsız) bırakma. Sen vârislerin en hayırlısısın!” diye dua etmişti.

90

Bunun üzerine biz de duasını kabul edip kendisine (evlâd olarak) Yahyâ’yı verdik ve zevcesini çocuk doğurur hale getirdik. Bütün bu peygamberler, hayırlara (ibâdetlere) koşarlar, (rahmetimizi) umarak ve (azabımızdan) korkarak bize dua ederlerdi. Onlar bize karşı çok itâatkârdılar.

91

Irzını helâl ve haramdan koruyan o Meryem’i de hatırla ki, biz ona (Cebrâîl vasıtasıyla ve emrimizle meydana gelen) ruhumuzdan intikal ettirdik (de Îsa’yı yarattık). Kendisini de, oğlunu da âlemlere bir ibret yaptık.

92

İşte sizin dininiz olan bu İslâm dîni (tevhîd dîni, bütün peygamberlerde) tek bir dindir. Ben de sizin Rabbinizim. O hâlde yalnız bana ibâdet edin, emirlerime itâat edin.

93

Geçen ümmetler, din işlerini aralarında parçaladılar, ayrılıklara düştüler; fakat hepsi bize döneceklerdir.

94

O hâlde, kim mü'min olarak sâlih amellerden bir amel işlerse, onun yaptığı makbul olur (sevabdan mahrum bırakılmaz). Muhakkak biz, onun işini (melek vasıtasıyla amel defterine) yazarız.

95

Helâk ettiğimiz bir memleket halkına mümkün değildir, artık onlar tevbeye dönemezler.

96

Nihâyet Ye’cûc ve Me’cûc’ün seddi açılıp da her tepeden saldırdıkları;

97

Ve hak olan vaad (kıyâmet) yaklaştığı vakit, işte o zaman, kâfir olanların gözleri hemen dikilecek: “ Vah bizlere! Biz bundan gaflet ettik, doğrusu kendimize zulmetmiş olduk.” diyecekler.

98

Haberiniz olsun, siz (ey Mekke halkı) ve Allah’dan başka taptıklanınız (putlarınız) hep cehennem odunusunuz. Siz hep beraber cehenneme gireceksiniz.

99

O taptıklarınız (putlar), eğer ilâh olsalardı, cehenneme girmezlerdi. Hâlbuki hepsi ebedî olarak orada kalacaklardır.

100

Öyle ki, o putlara tapanların, orada iniltileri vardır ve onlar orada hiç bir merhamet sesi duymazlar.

101

Şüphesiz ki, kendilerine bizden saâdet icap etmiş olanlar, işte bunlar cehennemden uzaklaştırılmışlardır.

102

Cehennemden uzaklaştırılan o cennetlikler, cehennemin hışıltısını bile duymazlar ve bunlar canlarının istediği şeyler (çeşitli nimetler) içinde ebedi olarak kalıcıdırlar.

103

O en büyük korku (Sûr’a son üfürülüş anı), bunları mahzun etmiyecek ve kendilerini melekler şöyle (demekle) karşılayacaklar: “ İşte bu, size dünyada vaad olunan (mutlu) gününüzdür!...”

104

O gün ki, semayı, kitabların sahifesini dürer gibi düreceğiz. (Mahlukatı) ilk yaratışa başladığımız gibi, yine onu iade edeceğiz; üzerimize aldığımız bir vaaddır ki, muhakkak (öldükten sonra) dirilmeyi yapacağız.

105

Celâlim hakkı için, biz Tevrât’dan sonra (Davud’a verilen) Zebûr’da yazdık ki: “ Muhakkak cennet arzına, Sâlih kullarım varis olacaktır.”

106

Gerçekten bu Kur’ân’da (hususiyle bu sûrede), muvahhid kimseler için kâfi bir öğüd vardır.

107

Seni de (ey Resûlüm), ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik.

108

De ki, bana ancak şöyle vahy olunuyor: “ İlâhınız, ancak bir İlâh’dır. Şimdi siz (ey müşrikler), müslüman oluyor musunuz?”

109

Bunun üzerine, îmandan yüz çevirirlerse, o takdirde de ki: “ Size (emredildiğim şeyleri) dosdoğru bildirdim. (Müslümanların galebesi veya kıyâmet azabı ile) korkutulduğunuz an yakın mı, yoksa uzak mı, ben bilmem.

110

Şüphe yok ki Allah, söylenen sözden açığa vurulanı da bilir, gizliliklerinizi de bilir.

111

Bilmem, belki bu ceza vaadinin uzaması, sizin için bir belâdır ve bir zamana kadar faydalanmadır.”

112

(Hazret-i Peygamber şöyle) dedi: “ Ey Rabbim! Benimle Mekke halkı arasında adaletle hüküm ver. Rabbimiz o rahmândır ki, isnad ettiğiniz (yalan) vasıflarınıza karşı yardımına sığınılan ancak O’dur.”