135

Yahûdî yahut Hıristiyan olun ki, doğru yolu bulaşınız, dediler. De ki: Hayır, biz bir hanif olarak İbrâhîm'in dînindeniz. O, müşriklerden değildi.

 (Yahûdî yahut Hıristiyan olun, dediler). Gâip zamiri ehl-i kitap içindir yahut çeşitlilik içindir. Mana şöyledir: Sözleri şu iki sözden biridir. Yahûdîler: Yahûdî olun, Hıristiyanlar da: Hıristiyan olun, dediler, (doğru yolu bulursunuz). Bu da emrin cevabıdır. (De ki: Hayır, biz İbrâhîm milletindeniz). Yani, bilâkis biz İbrâhîm milletinden olacağız, yani onun dininin mensuplarından demektir.

Ya da İbrâhîm'in dinine tâbi olacağız. Merfû' olarak mületu de okunmuştur ki, milletuhu milletüna (onun dini bizim dinimizdir) yahut aksidir (milletüna milletuhu)dur yahut nahnu milletuhu'dur ki, ehlü milletihi (dininin mensuplarıyız demektir). "Hanifen” bâtıldan hakka meyleden demektir. Muzâftan yahut muzâfun ileyhten hâl’dir, tıpkı:

"Ve neza'na mâ fî sudurihim min ğıllin ihvanen” (Hicr: 47) âyetinde olduğu gibi.

"O, müşriklerden değildi". Ehl-i kitaba ve diğerlerine dokundurmadır, çünkü onlar müşrik oldukları hâlde ona tâbi olduklarını iddia ederler.