161

Bir peygamber için ganimete hıyanet etmek olmaz. Kim ganimete hıyanet ederse, ettiği hıyaneti kıyâmet gününde getirir. Sonra herkese kazandığı eksiksiz olarak ödenir ve onlara haksızlık da edilmez.

 (Bir peygamber için ganimete hıyanet etmek olmaz) bir peygamber için ganimetlere hıyanet etmek düşünülemez; çünkü peygamberlik makamı hıyanete terstir. Ğalle şeyen minel mağnemi yeğullu ğululen ve eğalle iğlalen denir ki, gizlice almaktır. Bundan maksat ya aleyhisselâm Efendimizin itham edildiği şeyden beratıdır; çünkü

rivâyete göre Bedir savaşından sonra kırmızı bir kadife kayboldu. Münâfıklardan biri: Belki de onu Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem aldı, dedi.

Ya da okçular ganimet için, oldukları yeri terk edince böyle zannetmiş ve: Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem'in, kim bir şey alırsa kendinindir, ganimetler taksim edilmeyecektir, demesinden korkarız demişlerdir.

Ya da bunu men için mübalağa göstermek içindir. Çünkü

rivâyete göre o, öncü birlikler gönderdi. Resûlüllah ganimet elde etti, onu da yanındakilere bölüştürdü, öncülere bir şey vermedi; âyet de bunun üzerine indi. O zaman hak eden bazı kimselere verilmemesine suçu ağırlaştırmak ve ikinci kez mübalağa etmek için çapul (ganimete hıyanet) denilmiştir. Nâfi', İbn Âmir, Hamze ve Kisâî meçhul kalıbı ile en yuğalle okumuşlardır. Mana da hıyanet eder hâlde bulunması yahut hıyanete nispet edilmesi doğru değildir demek olur.

"Kim ganimete hıyanet ederse, ettiği hıyaneti kıyâmet gününde getirir” hadiste geçtiği üzere aldığını boynunda taşıyarak getirir ya da vebalini ve günahını taşıyarak demektir. (Sonra herkese kazandığı eksiksiz olarak ödenir) yaptığı şeyin karşılığı tam olarak verilir. Münasip olan, sümme yüveffa mâ kesebe, demek idi, ancak hükmü genelleştirmiştir ki, maksada delil gibi olsun ve mübalağa edilsin. Çünkü herkese yaptığının karşılığı verilirse, suçu büyük olan çapulcuya daha öncelikle verilir.

"Onlara haksızlık da edilmez” itâat edenlerinin sevabı azaltılmaz, isyan edenlerin de cezası artırılmaz.