119

 Onları kesinlikle saptıracağım, onları kuruntulara boğacağım ve onlara emredeceğim de hayvanların kulaklarını yaracaklar; onlara emredeceğim de Allah'ın yarattığını değiştirecekler". Kim Allah'tan başka şeytanı dost edinirse, açık bir şekilde ziyan etmiştir.

"Onları kesinlikle saptıracağım” haktan "onları kuruntulara boğacağım” kuruntular uzun hayata, kıyâmetin ve azabın olmaması gibi şeylerdir.

"Onlara emredeceğim de hayvanların kulaklarını yaracaklar” Allah'ın helâl ettiğini harâm kılmak için. Bu da Arapların bahire ve şaibe gibi yaptıkları şeylerden ibarettir. Ve helâl edilen bütün şeylerin haramlığma ve bilfiil veya bilkuvve (potansiyel) olarak tam yaratılan bütün şeyleri eksik yapmaya işarettir.

"Onlara emredeceğim de Allah'ın yarattığını değiştirecekler” suret veya sıfatını. Buna, dediklerine göre şunlar girer: Hami denen devenin gözünü çıkarmak, köleleri enemek, dövme yapmak, dişlerin arasını seyreltmek, livata yapmak, kadınların sevicilik yapması vb. şeyler, güneşe ve aya tapmak, Allah'ın fıtratı olan İslâm yaratılışını değiştirmek, organları ve kuvvetleri nefse kemalat getirmeyen ve onu Allah'a yaklaştırmayan şeylerde kullanmak. Enemek lâfzının genel olması her çeşidini harâm ederse de ancak fakihler ihtiyaçtan dolayı hayvanların enenmesine izin vermişlerdir. Dört cümle şeytanın söyleyerek yahut yaparak zikrettiği şeyleri hikâye etmektedir.

"Kim Allah'tan başka şeytanı dost edinirse, açık bir şekilde ziyan etmiştir” onun davet ettiği şeyi Allah'ın emrettiği şeye tercih etmek ve Allah’ın itaatından geçerek ona itâat etmekle.

"Açık bir şekilde ziyan etmiştir” çünkü sermayesini ziyan etmiş ve cennetteki yerini cehennemdeki yeri ile değiştirmiştir.