131

Göklerde ne var, yerde ne varsa, hepsi Allah'ındır. Sizden önce kendilerine kitap verilenlere tavsiyede ve size, Allah'tan korkun diye tavsiyede bulunduk. Eğer inkâr ederseniz şüphesiz göklerde ve yerde ne varsa hepsi Allah'ındır. Allah zengindir, övgüye layıktır.

"Göklerde ne var, yerde ne varsa, hepsi Allah'ındır” zenginlik ve kudretinin sonsuzluğuna dikkat çekmektedir.

"Sizden önce kendilerine kitap verilenlere tavsiyede bulunduk” Yani Yahûdîlere, Hıristiyanlara ve onlardan öncekilere demektir.

"Kitap” cins içindir,

"min” de "vassayna"ya yahut "ûtû"ya mütaallıktır. Âyetin akışı emri ihlâsla te'kit etmek içindir.

"Ve iyyaküm” bu da "Ellezîne"ye atıftır.

"Enittekullahe” de bienittekullahe demektir. En'in tefsiriye olması da câizdir çünkü tavsiye de söylemek manasınadır.

"Eğer inkâr ederseniz şüphesiz göklerde ve yerde ne varsa hepsi Allah'ındır” burada da kavl maddesi gizlidir yani onlara ve size şöyle dedik: Eğer nankörlük ederseniz şüphesiz Allah bütün mülkün sâhibidir, İnkârınızdan ve isyanınızdan zarar görmez, tıpkı şükrünüzden ve takvanızdan fayda görmediği gibi. Size sırf merhametinden tavsiyede bulunmuştur, ihtiyacından değil. Sonra bunu tespit edip "Allah zengindir” dedi, halkına da ibâdetlerine de ihtiyacı yoktur.

"Övgüye layıktır” övülse de övülmese de zatında öyledir.