71

Dedi: Size Rabbinizden bir azâp ve gazap hak oldu. Sizin ve atalarınızın ad taktığınız ve Allah'ın, onlara hiçbir delil indirmediği bazı kimseler hakkında mı benimle mücadele ediyorsunuz? Bekleyin; şüphesiz ben de sizinle beraber bekleyenlerdenim.

Biz de onu ve beraberindekileri bizden bir rahmetle kurtardık. Âyetlerimizi inkâr edenlerin ve inanmayanların kökünü kestik.

"Kâle kad vakaa” vâcip ve hak oldu.

"Size” yahut üzerinize indi, bu da beklenen olmuş gibi kabilindendir "Rabbinizden bir azâp” burada geçen rics azâp demektir ki, sarsılma manasına olan irticas'tan gelir "ve gazap” intikâm arzusu demektir.

"Sizin ve atalarınızın ad taktığınız ve Allah’ın onlara hiçbir delil indirmediği isimler hakkında mı benimle mücadele ediyorsunuz?” Yani ilâhlar diye isim verdiğiniz ve kendilerinde ilâhlık manası bulunmayan şeyler hakkında demektir. Çünkü bizzat ibâdete müstahak olan her şeyi icat eden Allah'tır. Eğer onlar hak etseler bile Allah'ın yapmasıyla hak ederler. Bu da ya bir âyet indirme ile veya bir delil getirme ile olur. Böylece şunu açıklamış oluyor ki, onların son kanıtları ve dayanakları putlara bunu hak ettiklerine dâir bir delil olmadan ilâhlar demeleridir. Bunu da sözlerine itibar edilmeyenlere nispet etmesi gayet cahilliklerini ve aşırı ahmaklıklarını göstermek içindir. Bundan isimle müsemmanın aynı şey ve dillerin tevkifi! (Allah tarafından öğretilmiş) olduğu sonucu çıkarılmıştır. Çünkü öyle olmasa idi kınanmazlar ve bunların Allah'ın bir delil indirmediği uydurma isimler olduğu iptal edilmek istenmezdi. Fakat ikisinin de zayıf olduğu açıktır.

"Bekleyin” hak meydana çıkıp da siz de inatta ısrar edince size azabın inmesini bekleyin.

"Şüphesiz ben de sizinle beraber bekleyenlerdenim.