9 / TEVBE sûresi

Medîne'de inmiştir. 129 âyettir.

Medînede inmiştir, ancak:

"Lekad câeküm Resûlün"den itibaren iki Âyetin Mekke'de indiği ve onların da son inen âyetler olduğu söylenmiştir. Sûrenin başka isimleri de vardır: Mukaşkışe, buhus, müba'sire, münakkıra, müşire, hafire, muhziye, fadıha, münekkile, müşerride, müdemdime ve azâp sûresi gibi. Çünkü onda mü'minlerin tevbeleri vardır.

"Kaşkaşa minen nifak” münâfıklıktan beri olmaktır.

"Buhus” münâfıkların hâllerinin araştırılmasıdır.

"Müşire” haberi yaymaktır.

"Hafire” kazıyıp açığa çıkarmaktır.

"Muhziye” onları rezil etmektir,

"fadıha” da öyledir.

"Münekkile” onları sindirmek,

"müşerride” onları dağıtmak,

"müdemdime” helâk etmektir. Yüz otuz âyettir. Yüz yirmi dokuz da denilmiştir. Besmelenin terk edilmesi, aman’ın kaldırılmasındandır; besmele ise aman'dır.

Şöyle de denilmiştir: Peygamber sallallahü aleyhi ve sellem üzerine bir sûre veya âyet indiği zaman yerini belirtirdi. Vefat ettiğinde bunun yerini belirtmedi. Anlattığı kıssa da Enfâl'ınkine benziyordu ve aralarında münasebet vardı. Çünkü Enfâl'da andlaşmalar, Beraet'te ise bozulmaları anlatılıyordu. O sebeple ona eklendi.

Şöyle de denilmiştir: Ashap bu ikisi bir sûre mi - ki, bu da yedi uzun Sûrenin yedincisidir - yahut iki sûre mi diye ihtilâf edince, aralarına biraz boşluk konuldu ve bismillah yazılmadı.

1

 Allah ve Resûlünden kendileriyle antlaştığınız müşriklere ültimatomdur!

"Beraetün minallahi ve Resûlihi” yani hazihi beraetün minallahi demektir.

"Min” iptidaiyedir, mahzûfa mütealliktir, takdiri de vâsıletün minallahi ve Resûlihi demektir. Beraetün'ün mübteda olması da câizdir, nekire olsa da sıfatı ile tahassüs etmiştir, haber de "ilellezine ahettüm minel müşrikin"dir. İsmeu beraeten takdirinde nasb ile de okunmuştur.

Mana da şöyledir: Allah ve Resûlü müşriklerle yaptığınız andlaşmadan beridirler. Beraetin Allah ve Resûlüne, anüaşmanın da Müslümanlara bağlanması, müşriklerle yapılan andlaşmaların onlara iade edilmesinin vâcip olduğunu göstermek içindir. Her ne kadar o Allahü teâlâ'nın izni ve Resûlün ittifakı ile olmuşsa da o ikisi ondan beridirler. Çünkü Müslümanlar Arap müşrikleriyle andlaşma yaptılar, Damre ve Kinane oğulları gibi bazıları hariç, andlaşmayı bozdular. Allah da onlara bozanlara ayniyle mukabele etmelerini emretti ve müşriklere de istedikleri yere gitmeleri için dört ay süre tanıdı.