4

 - Yeri ve yüksek gökleri yaratan tarafından azar azar indirilmiştir.

"Tenzilen” gizli fiiliyle yahut yahşâ ile mensûbtur, ya da medih üzere veya tezkireten'den bedel olarak, eğer hâl kılarsan; eğer lâfzan veya manen mef'ûl kılarsan olmaz; çünkü bir şey ne kendi ne de nev'i ile talil edilmez.

"Mîmmen halekal adra vessemavatil ula” bu,

"lehüll esmaül hüsna” kavline kadar Kur'ân'ı indirenin şânım yüceltmektedir. Çünkü fiilleri ve sıfatları makul bir sıra ile zikredilmiştir. Önce âlemin aslı olan yerin ve göğün yaratılması ile başladı; yeri önce zikretti; çün kü hisse en yakın olan odur ve yüksek göklerden önce göze çarpmak tadır. Ulâ, ulya'nın çoğuludur, o da a’lâ'nın müennesidir. Sonra kâinatı var etme ve onu yönetme cihetine işâret etti, bunu da Arş'a yönelmekle yaptı; hükümleri ve takdirleri oradan yürüttü. Sebepleri de hikmetinin gereğine ve dilemesine göre sıra ve miktarla oradan indirip şöyle dedi: