20

Senden önce ancak gerçekten yemek yiyen ve pazarlarda dolaşan peygamberler gönderdik. Kiminizi kiminize bir fitne kıldık; sabredecek misiniz, diye? Rabbin hakkıyla görendir.

"Senden önce ancak gerçekten yemek yiyen ve pazarlarda dolaşan peygamberler gönderdik” illâ rüsülen innehüm demektir, mevsûf (rüsülen) hazf edilmiştir, çünkü mürselin ona delâlet etmektedir, sıfat onun yerine geçirilmiştir. Şu Âyette de öyledir "vema minna illâ lehu makamun malum” (Saffat: 164) zamirle yetinilerek hâl olması da câizdir, bu da "bu Peygamber'e ne oluyor; yemek yiyor ve pazarlarda dolaşıyor” (Furkân: 7) demelerine cevaptır. Yümeşşune de okunmuştur ki, ihtiyaçları yahut insanlar onları pazara gitmeye mecbur bırakıyor demektir.

"Kiminizi kıldık” ey insanlar "kiminize bir fitne” imtihan, fakirlerin zenginlerle, peygamberlerin ümmetlerle denenmesi ve onlara düşmanlık edip eziyet etmeleri de buna girer. Bu da Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem'i ona denen şeyleri çürüttükten sonra tesellidir. Bunda kaza ve kadere de delil vardır.

"Sabredecek misiniz?” bu da imtihanın sebebidir,

Mana da şöyledir: Sizi birbirinizle denedik ki, içinizden sabredenleri bilelim. Allahü teâlâ'nın:

"Hanginizin daha güzel amel ettiğini denememiz için” (Mülk: 2) âyeti de böyledir.

Ya da imtihan edildikleri şeye sabır için teşviktir.

"Rabbin hakkıyla görendir” sabredeni ya da denendiği vb. şeyde doğru olanı.