5

 Onları (evlatlıkları) babalarına nispetle çağırın. Bu, Allah katında en doğru ve âdildir. Eğer babalarını bilmezseniz, dinde kardeşleriniz ve dostlarınızdır. Hata ettiğiniz şeyde size günah yoktur. Ancak kalplerinizin kastettiği şeylerde günah vardır. Allah çok bağışlayıcı, çok merhametlidir.

"Onları (evlatlıkları) babalarına nispetle çağırın” onlara nispet edin. Bu da onun hak sözlerinden kast edileni ayrı olarak zikretmektir.

"O, Allah katında en doğru ve adildir” bunun illeti gibidir. Hüve zamiri üd'ûhum'dan anlaşılan mastara râcidir. Eksatu da ef’al/tafdildir, mutlak ziyade manasınadır, adalet demek olan kıst'tan gelir. Manası da çok doğru demektir.

"Eğer babalarını bilmezseniz” nispet edeceğiniz babalarını "dinde kardeşlerinizdir” sizin Dîn kardeşlerinizdir "ve dostlarınızdır” dindaşlarınızdır; bu te'vil ile benim kardeşimdir ve dostumdur, deyin.

"Hata ettiğiniz şeyde size günah yoktur” yasaktan önce yahut sonra unutarak veyahut dilden kaçırmakla yanlışlıkla yaptığınız şeyde size vebal yoktur.

"Ancak kalplerinizin kastettiği şeyde günah vardır” ancak günah bilerek ve kasten yaptığınız şeydedir.

"Allah çok bağışlayıcı, çok merhametlidir” çünkü hata edeni bağışlar. Bil ki, evlât edinme biz Şâfiîlerce hükümsüzdür, Ebû Hanîfe'ye göre kölenin azat olmasını icap eder, babası bilinmeyen ve nüfus kütüğüne kaydı mümkün olan için de nesep sâbit olur (oğlum derse oğlu kabul edilir. Fıkıh kitaplarına bakınız).