4

 Melekler ve Rûh ona süresi elli bin sene olan bir günde çıkarlar.

"Melekler ve Rûh ona süresi elli bin sene olan bir günde çıkarlar". Bu da o merdivenlerin yüksekliğini ve menzüinin uzunluğunu hayal ve temsil yolu ile açıklamak için yeni söz başıdır.

Mana da şöyledir: Eğer onun bir zaman içinde kat edilmesi takdir edilse idi, dünya yıllarıyla elli bin yüla takdir edilirdi.

Manası şöyledir de denilmiştir: Melekler ve Rûh onun Arş'ine miktarı elli bin yıl olan bir zaman içinde çıkarlar. Şöyle ki, insanların faraza bu kadar zaman içinde kat ettiklerini onlar bir günde kat ederler demektir, yoksa kâinatın en alt ucu ile Arş'in en üst ucunun arasında eüi bin yülık yol vardır demek değildir. Çünkü yerin merkezi ile dünya göğünün ortasmın arası beş yüz yıldır ve yedi kat göklerin, Kürsi'nin ve Arş'in kalınlığı ise o kadardır. Miktarı elli bin yıl dediğine göre yerden dünya göğünün tepesine kadar olan mesafeyi kast etmektedir. Fi yevmin'de fî'nin vakı'a ya da seele fiiiline müteallik olduğu da söylenmiştir, bu da seyelan kökünden alındığı takdirdedir. Bundan (günden) maksat da kıyâmet günüdür. Uzun olması da ya kâfirlere çok şiddetli olmasından yahut ondaki hâl ve hesapların çokluğundan yahut da gerçekte öyle olduğundandır. Rûh ise Cebrâîl aleyhisselâm'dır, ayrı zikredilmesi ya faziletinden dolayıdır ya da o, meleklerden çok büyük bir yaratıktır.