2

 Hayır, yemin ederim çok kınayan nefse ki,

"Hayır, yemin ederim kınayan nefse” takva sâhibi nefse ki, takva hususundaki kusurundan dolayı kendini kıyâmette kınar ya da kendini sonsuza dek kınayan nefse demektir ki, ne kadar ibâdet etmeye çalışsa da kendim kınar.

Yahut nefs-i mutmainneye ki, nefs-i emmareyi kınar ya da nefis cinsine demektir. Çünkü aleyhis-salâtü ves-selâm'dan şöyle dediği rivâyet edilmiştir: İyi ve kötü ne kadar nefis varsa, mutlaka kıyâmet gününde kendini kınar: Eğer hayır işlemişse: Neden daha çok yapmadım, eğer şer işlemişse: Keşke daha az yapsaydım, der!

Ya da Âdemin nefsine yemin ederim demektir, çünkü o, kendini cennetten çıkaran nefsini durmadan kınadı. Hemen kıyâmet gününden sonra bunu söylemesi şunun içindir; çünkü kıyâmetin kopmasında maksat nefsin ceza görmesidir (ettiğini bulmasıdır).