29

Nitekim Allahü teâlâ şöyle buyurdu: “muhammed Allah'ın Rasûlüdür. Onun beraberinde olan îman etmiş arkadaşları kâfirlere karşı çok şiddetli sert, onlara acımayan kendi aralarında gayet merhametlidirler. Baba evlât gibi birbirlerine karşı çok nazik ve sevişenlerdir. Onları görürsün ki, rükû ederler, secdeye varırlar. Allah'dan sevap ve rıza isterler. Secde eserinden olan simaları nişanları yüzlerindedir. Bu bir nûr ve beyazlıktır ki, onların dünyada secde etmiş oldukları âhirette bununla tanınacaklardır. Bu anlatılan özellik onların Tevrat'taki vasıflarıdır. İncîl'deki vasıfları da (şudur) bir ekine benzerler ki, filizlerini çıkarmış ve kuvvetlendirmiş ve ona destek vermiştir. Sonra kalınlaşmış derken gövdesi üzerine doğrulup kalkmış güzelliği çiftçilerin hoşuna gider. İşte Ashâb-ı Kiram da böyle idiler. (Allah onlardan râzı olsun) Çünkü onlar azlık ve zayıflık içinde işe başlayıp daha sona çoğalıp kuvvetlenmişler. Hem de en güzel bir şekilde. Bu benzetme kâfirleri onlarla kızdırmak içindir. Onlardan Ashâbdan îman edip de iyi amelde bulunanlara Allah hem mağfiret, hem büyük mükâfat cennet vaad etmiştir. Âyetlerde ifade edildiği üzere bu iki şey onların ardından gelen mü'minlere de vaad buyrulmuştur.

Âyet-i kerîme’de geçen “ muhammed” mübteda, “Resûlüllah “ise haberidir. Yine “Vellezîne ” mübteda ”eşiddâ “ise haberidir. “Ruhema “ ise ikinci haberdir. “Rukke'en“ ile ”sücceden“ hâldir. “yebteğune “istinaf cümlesidir. “simâhüm” mübteda, “fi vucuhihim “ haberidir. “min eseri's-sücûd “ise haberin tealluk etmiş olduğu şeye tealluk etmektedir. Kainetun’e mütealliktir. Müteallikten habere nakledilen zamirden hâl olarak i'rablanmıştır. “meselühum” mübteda “ fıtterevraf ise haberidir. “Ve meseluhum fıl-incîl“ de î'rab aynıdır. “ Liyeğize “ise mahzûf bir şeye tealluk etmektedir. Ona da ma'kabli delâlet etmektedir. bu şekilde benzetilmeleri.....Âyetin son kısmındaki “ min” Teb'iz için olmayıp cinsi beyan etmek içindir. Çünkü ashâbın tümü bu özelliklere sahipti. Âyet-i kerîme’de geçen “ Şefe ” kelimesi dat’ın fethasiyle de okunmuştur. Yine “Azere ” kelimesi medli ve medsiz de okunmuştur.