51

"Yine hatırlayın o’zamanı ki Mûsa'ya (Tûr'da) kırk gece vade vermiştik. Sonra siz bunun ardından buzağıyı ilâh edindiniz ve zâlimlerden oldunuz."

A- "Yine hatırlayın o zamanı ki Mûsa'ya (Tûr'da) kırk gece vade vermiştik."

Fir’avun’un helakinden sonra Allah (celle celâlühü), Mûsa'ya Tevrat'ı vermeyi va'detti ve bunun için bir vakit tayin buyurdu ki, bu da Zilka'de ayının tamamı ile Zilhicce ayının ilk on günü idi.48

Bir görüşe göre Mûsâ (aleyhisselâm), henüz Mısır'da iken İsrâiloğullarına, Allah (celle celâlühü) düşmanlarını helâk ettiği takdirde O'nun katından bir kitap getireceğini ve o kitapta yapmaları ve yapmamaları geren şeyleri bulacaklarını va'detmişti. Nihayet firavun helâk olunca Mûsâ Rabbinden o kitabı diledi. Allah da (celle celâlühü) ona otuz gün oruç tutmasını emir buyurdu. Bu otuz gün Zilka'de ayı idi. Sonra Zilhicce ayının ilk on gününü de buna ilâve etti. Âyette bugünler gece olarak ifade edilmiştir. Çünkü aylar geceden itibar edilir.49

B- "Sonra siz bunun ardından buzağıyı ilâh edindiniz (ittihaz ettiniz) ve zâlimlerden oldunuz."

Onların buzağıyı ilâh edinmelerine Sâmirî sebep oldu. Çünkü halktan topladığı ziynet eşyası ile altından buzağı heykelini yapan odur. "Min ba'dihi"den murad, Mûsâ mikaatda (belli yer ve zaman) hazır bulunmak üzere Tûr'a gittikten sonra demektir. "Zâlimlerden olmak" ise Allah'a (celle celâlühü) ortak koşmak ve bir şeyi hakkı olmayan bir yere koymak anlamındadır.