100

"Onlar her ne zaman bir ah idle söz verdilerse onlardan bir fırka onu bozup atmadı mı? Hayır, onların çoğu imân etmezler.

"Onlar her ne zaman bir ahidle söz verdilerse onlardan bir fırka onu bozup atmadı mı?" cümlesi bu makamda anlaşılan gizli bir cümleve atıftır. Onların bozup attıkları ahidlerden biri de Bakara sûresinin,

"Daha önce kâfirlere karşı istiftah ediyorlardı / Ve kânû min kablü yesteftihûne a'le'llezîne keferû" mealindeki 89. âyetinde işaret edilen ahiddır. Yahudiler daha önce müşriklere karşı gelerek Peygamberin ismiyle istiftah ediyor ve onunla şöyle yardım ve zafer diliyorlardı:

Bizim söylediklerimizi tasdik eden bir Peygamberin gelme zamanı pek yaklaşmıştır. İşte o geldiği zaman, daha önce mü'minler, Ad ve İrem kavimlerini öldürdükleri gibi, biz de o Peygamberle beraber sızı öldüreceğiz!"

Bu âyet, kıraet farkından dolayı şöyle de tefsir edilmiştir:

"İndirdiğimiz apaçık âyetleri ancak fâsık olanlarla defalarca ahidlerinı bozanlar inkâr eder."

"Hayır, onların çoğu, imân etmezler" cümlesi ah idleri bozanların bir azınlık olabileceği düşüncesinin doğru olmadığını ortaya koyar.