113

"Yahudiler dediler ki:

- Hıristiyanlar bir şey üzerinde değildir.

Hristiyanlar da dediler ki:

- Yahudiler bir şey üzerinde değildir.

Oysa onlar Kitabi okuyorlar. Hiçbir bilgisi olmayanlar da onların sözlerine benzer şeyler söylediler. Artık Allah, kıyamet günü onların ihtilâf eder oldukları konuda aralarında hükmedecektir."

A- "Yahudiler dediler ki:

- Hıristiyanlar bir şey üzerinde değildir.

Hıristiyanlar da dediler ki:

- Yahudiler, herhangi bir şey üzerinde değildir."

Daha önce Yahudi ve Hrıstiyanların, kendilerinden başka herkesi dalâletle suçladıkları beyan edilmişti. Şimdi burada da bunların karşılıklı olarak birbirini suçladıkları anlatılmaktadır.

Bu âyetin nüzul sebebi şöyledir:

Cahiliye döneminde Necran bölgesinde (Arap Yarımadasında Hicaz ile Yemen arasında) çok sayıda Hristiyan vardı. İslâmiyet henüz gelişme haklideydi. İşte o günlerde Necranh Hristiyanların temsilcisi bir heyet (vefd), Resûlüllah ile görüşmek üzere Medine'ye geldi. Medine'de yerleşik Yahudilerin bilginleri de (ahbarü'l-yahûd), bu fırsattan yararlanarak Necranlı Hristiyanlarla görüşmek imkânı buldular. Fakat iki taraf arasındaki konuşmalar giderek tartışmaya dönüştü ve sesler yükselmeye başladı. Yahudi âlimlerı, Necranklara:

"- Sizin hiçbir temeliniz yoktur; sizinki itibar edilecek bir din değildir; sizin inancınızın hiçbir dinî değeri yoktur; sizinki "lâ şey / hiçbir şey değil'den de değersiz bir şeydir" dediler.

Böylece Hazret-i İsâ ile İncil'i de inkâr ettiler. Necrank Hristiyanlar da, Yahudi âlimlerine aynıyla mukabele ve onlar da Hazret-i Mûsâ ile Tevrat'ı inkâr ettiler.

Elbette Necran Hristiyanları, bunları Tevrat'ın neshedilmiş olduğu için söylemiyorlardı.

B- "Oysa onlar Kitabi okuyorlar."

Yani her iki taraf da ilim ve Kitab Ehli idiler ve onların her birinin Kitabı da, diğerinin hak olduğunu kabul etmekteydi. Çünkü bihndiği gibi İlâhî Kitaplar, birbirlerini tasdik ederler.

C- "Hiçbir bilgisi olmayanlar da onların sözlerine benzer şeyler söylediler."

Yani Kitab Ehli olmayanlar, putperestler ve cahiller de bir dine mensubiyeti olanlar için tıpkı, o Yahudilerin ve Hıristiyanların söylediklerini söylediler; "onların hiçbir temeli yok" dediler.

Bu âyet, Yahudiler ve Hıristiyanlar için büyük bir uyarı ve tahkirdir. Çünkü onlar mukaddes Kitapları bildikleri hâlde kendilerini, Kitap bilmeyen cahiller durumuna düşürdüler.

Ç- "Artık Allah, kıyamet günü onların ihtilâf eder oldukları konuda aralarında hükmedecektir."

Yani Yahudilerin ve Hristiyanlarm ihtilafa düştükleri şeylerde... Çünkü âyetin nazm-i celilinin, siyakı, Yahudi ve Hristiyanlarm hâlini beyan etmek içindir. Onların dışındakilerin sözleri ise, Yahudî ve Hristiyanlarm sözlerinin bâtıl ve boş olduğunu açıklamak amacıyla dile getirilmiştir. Hüküm verilmesini gerektiren tartışma da Yahudilerle Hristiyanlar arasında cereyan etmiştir.

Cenâb-ı Allah'ın, kıyamet günü onlar arasında hükmetmesi, her fırkaya layık olduğu azabı vermek şeklinde olacaktır.

Bir görüşe göre de onları tekzib ile cehenneme atması demektir.