173

"Allah, size leşi, kanı, domuz etini ve Allah'tan başkası adına kesilen hayvan etini haram kılmıştır. Fakat kim zorda kalırsa (ıztırar hâlinde) başkasının hakkına tecavüz etmemek ve zaruret miktarını aşmamak kaydıyla ondan yemesinde günah yoktur. Şüphesiz Allah Gafurdur, Rahîm'dır.

A- "Allah, size leşi, kanı, domuz etini ve Allah'tan başkası adına kesilen hayvan etini haram kılmıştır "

Allah (celle celâlühü), İslâm ölçülen içinde kesilmemiş hayvan etini yemeyi ve ondan faydalanmayı haram kılmıştır. Balık ve çekirge ise örf veya şer'î istisna ile bu hükmün dışında olup helâldir. Dalak da, kan hükmünün dışındadır ve helâldir.

Domuzun bütün kısımları haram olduğu hâlde yalnız etinin tahsisen zikredilmesi, hayvanların yenen büyük kısmının etleri olup diğer kısımlarının ona tâbi olmasındandır.

"Uhille" kelimesinin kökü olan "ihlâl" aslında rü'yet-i hilâl, yani yeni ayı görmek demektir. Ancak hilâl görüldüğünde yüksek sesle tekbir getirmek âdet olmuş ve buna da ihlâl denmiştir. Sonra bu kelime bir şeyi başkasına duyurmak için yüksek ses çıkarma anlamında kullanılmıştır.

B- "Fakat kim zorda kalırsa (ıztırar hâlinde) başkasının hakkına tecavüz etmemek ve zaruret miktarını aşmamak kaydıyla ondan yemesinde günah yoktur."

Her kim, mecbur ve muztar kalırsa, başkasının payına tecavüz etmemek ve hayâtın idamesi için gerekli olan zaruret miktarını aşmamak kaydıyla bu haram kılınmış etlerden bir miktar yemesinde sakınca yoktur.

Bir görüşe göre valiye (yöneticiye) karşı âsi ve yol kesici olmamak şartıyla. ..

Buna göre âsi olan yolcu için ruhsat yoktur. Şafiî'nin zahir kavli (içtihadı) ile İmam Ahmed b. Hanbel'in içtihadına göre böyledir.

Allah'ın (celle celâlühü) haram kıldığı şeyler, bunlardan ibaret olmadığı hâlde neden âyette hasr ifâde eden "ınnemâ / ancak" kelimesi kullanılmıştır denirse buna cevap olarak deriz ki:

Onların helâl saydıkları şeyler içinde haram olanlar bu zikredilenlerden ibarettir de ondan; yoksa bütün haramlar elbette bunlardan ibaret değildir. Yahut buradaki hasrdan maksad, bunların ancak ihtiyar hâlinde, zaruret olmadığı zaman haram olmasıdır. Yani bunlar, mecburiyet olmadığı müddetçe size haram kılınmıştır.

(...............)