191

"Onları nerede bulursanız öldürün. Onların sızı çıkardıkları gibi siz de onları oradan çıkarın. Fitne katilden daha kötüdür. Mescid-i Haram yanında onlar size karşı savaşmadıkça siz de onlarla orada savaşmayın. Fakat sizi öldürürlerse siz de onları öldürün. İşte kâfirlerin cezası budur."

A- "Onlari nerede bulursanız öldürün. Onların sizi çıkardıkları gibi siz de onları oradan çıkarın."

O saldırgan müşrikleri hill (harem dışı alan) veya harem, nerede bulursanız öldürün ve onlar vaktiyle sizi Mekke'den çıkardıkları gibi siz de onları oradan çıkarın. Nitekim Mekke'nin fethinde Müslüman olmayanlar Mekke'den çıkarıldılar.

B- "Fitne katilden daha kötüdür."

İnsanları yurtlarından çıkarmak gibi bazı mihnetler ve cefalar, onları öldürmekten beterdir. Çünkü o tür mihnet ve cefaların acısı devamlıdır yahut o Mekke müşriklerinin, Harem toprağında şirki yaşatmaları ve sizin Mekke'ye girmenize engel olmaları, sizin, o müşrikleri Harem toprağında öldürmenizden daha kötüdür.

C- "Mescid-i Haram yanında onlar size karşı savaşmadıkça siz de onlarla orada savaşmayın. Fakat sizi öldürürlerse siz de onları öldürün."

Mescid-i Haram yanında onlar size karsı savaşmadıkça, önce savaşı başlatan siz olmayın ve Mescid-i Haramin hürmetini çiğnemeyin; ama onlar orada sizinle savaşırlarsa, siz de onları orada öldürün ve Mescid-i Haramin yanında savaştığınıza bakmayın. Çünkü o takdirde Mescid-i Haramin hürmetini çiğneyen onlardır. Bu yüzden de onlar, en şiddetli azaba müstahaktır.

Fakat bir kıraate göre müfaale (mukatele) babından olan "Velâ tükatilûhüm... hattâ yukatilüküm / Onlar sizinle savaşmadıkça siz de onlarla savaşmayın" fiilleri "velâ taktülûhüm hattâ yaktülûküm / Onlar sizi katletmedikçe siz de onları katletmeyin" şeklinde de okunmuştur.

Bikndiği gibi mufaale (mukatele) kipi karşılıklı olarak birbirini öldürmek, çarpışmak, savaşmak, yani müşareket mânâsı içerir. "Ka-te-le, yaktülü" kipinde ise müşareket yoktur fiil münferiddır. Yani burada birinin diğerini öldürmesi söz konusudur. Bunun anlamı onlar, sizin bir kısmınızı öldürmedıkçe, siz de onları öldürmeyin; demektir.

Ç- "İşte kâfirlerin cezası budur."

Onların, başkalarına yaptıklarının benzeri böylece kendilerine yapılır.