211

"îsrâiloğullarına sor; Biz onlara ne kadar açık âyetler verdik.

Kim Allah'ın nimetini kendisine geldikten sonra tebdil ederse bilsin ki Allah'ın azabı çok şiddetlidir."

A- "îsrâiloğullarına sor; Biz onlara ne kadar açık âyetler verdik "

Bu hitab, Resûlüllah'a (sallallahü aleyhi ve sellem) veya herhangi birine yöneliktir. Sormaktan maksad, onları susturmak, kınamak ve apaçık delillerin geldiğini anlatmaktır. Bu apaçık deliller, peygamberler eliyle gösterilen mucizeler ve İslâm'ın gerçekliğini ifâde eden belgelerdir.

B- "Kim Allah'ın nimetini kendisine geldikten sonra tebdil ederse bilsin ki Allah'ın azabı çok şiddetlidir."

Allah'ın (celle celâlühü) nimeti O'nun apaçık ve üstün delilleridir. Çünkü bunlar, nimetlerin en büyüğü olan hidâyet sebepleridir. Onları değiştirmek, ya onları dalâletin ve ilâhî gazabın artmasının sebebi hâline getirmek; ya da âyetleri tahrif etmek ve yanlış yorumlamak demektir.

Allah'ın (celle celâlühü) nimeti olan delillerin gelmesi de, bu delillerin kendisine ulaşması ve onları anlamak imkânına sahip olması demektir. Delillerin değiştirilmesi, o delillerin kendilerine gelmesinden önce tasavvur edilemediği hâlde böyle ifâde edilmesi, onların, bu delillerin tafsilatına vakıf olduktan sonra onları değiştirdiklerini zımnen bildirmek içindir. Nitekim böyleleri hakkında:

"Oysa onlardan bir zümre, Allah'ın kelamını işitirler de iyice anladıktan sonra bile bile onu tahrif ederler." (Bakara 2/75) buyurulmuştur.

Bir görüşe göre de âyetin takdiri şöyledir:

"- İsrâiloğullarma sor! Kendilerine nice apaçık deliller verdik de, onlar o delilleri değiştirdiler. Kim Allah'ın nimeti kendisine geldikten sonra onu değiştirirse, o da bilsin ki Allah'ın cezası pek şiddetlidir."

Ancak "onlar o delilleri değiştirdiler" cümlesi, açık olması itibariyle sarahaten zikredilmesine ihtiyaç olamadığından hazfedilmiştir.

Âyetteki "... bilsin ki, Allah'ın cezası çok şiddetlidir" cümlesi, aslında şart cevabının illet ve sebebidir. Yani kim Allah'ın nimetini değiştirirse, Allah onu pek şiddetli ceza ile cezalandırır; demektir.

Bilsin kı, Allah'ın cezası çok şiddetlidir." cümlesinde Allah'ın (celle celâlühü) zamir ile değil de ısm-i celil ile belirtilmesi, ilâhî mehabeti artırmak ve kalplere Allah (celle celâlühü) korkusu salmak içindir.