245

"Kim Allah'a güzel bir borç (karz-ı hasen) verir de Allah, onun verdiğini kat kat (ed'a'f-ı kesîre ile) artırır? Allah, darlık (kabz) da verir genişlik (bast) de. Ve O'na döndürüleceksiniz."

A- "Kim Allah'a güzel bir borç (karz-ı hasen) verir de Allah, onun verdiğini kat kat: (eda'f- ı kesîre ile) artırır?"

Allah'a (celle celâlühü) ödünç vermek, gelecekteki mükâfata karşılık şimdiden hayırlı işler yapmaya bir misaldir. Ödünç vermekten maksad ya cihad, yani Allah (celle celâlühü) rızâsı için malını ve canını feda etmektir ya da cihadın da öncelikle dahil olduğu bütün sâlih amellerdir.

"Eda'f-ı kesîre / kat kat artırmak, çoğaltmak" dan maksad, miktarını yalnız Allah'ın bildiği, çok sayı; bir görüşe göre ise, bir amele karşı yedi yüz sevab demektir.

B- "Allah, darlık (kabz) da verir, genişlik (bast) de."

Allah hikmetine mebni kiminin rızkını daraltır; kiminin bollaştırır yahut Allah aynı insanın bazen rızkını daraltır; bazen de genişletir. O hâlde siz de, Allah'ın (celle celâlühü) bahşettiği rızık bolluğunda cimrilik yapmayın ki, O da, sizin iyi hâlinizi değiştirmesin.

Darlıktan sonra bolluğun zikredilmesi, darlıktan sonra bolluk geleceğini imâ ve belki de fakirleri teselli etmek içindir.

C- "Ve O'na döndürüleceksiniz."

O'na döndürüldüğünüzde O, daha önce yaptığınız hayrın karşılığını hayır ve şerrin karşılığını da şer olarak verecektir.