264

"Ey imân edenler! Sadakalarınızı başa kakarak ve ezâ ederek boşa çıkarmayın. O kimse gibi ki mallarını insanlara riyâ (gösteriş) için infak eder; Allah'a ve âhiret gününe inanmaz. Onun durumu, üzerinde (bir miktar) toprak bulunan bir kayaya benzer; şiddetli bir sağnak isabet etmiş ve onu çırılçıplak bırakmıştır. Öyleleri (riyakârlar) kazandıklarından hiçbir şey elde edemezler. Allah, kâfirlere hidâyet etmez."

A- "Ey imân edenler! Sadakalarınızı başa kakarak ve ezâ ederek boşa çıkarmayın. O kimse gibi ki mallarını insanlara riyâ (gösteriş) için infak eder; Allah'a ve âhiret gününe inanmaz ."

Önceki gıyabî beyân tarzından sonra burada Allah'ın (celle celâlühü) hitab ile mü’minlere yönelmesi, nehyi yerine getirmenin lüzumunu mübalağa ile ifâde etmek içindir.

Yani ey mü'minler! Allah'a ve âhiret gününe inanmadığı, dolayısıyla bir sevap beklemediği, azabtan da çekinmediği hâlde, sırf insanlara gösteriş için malını harcayan kimse, nasıl intakını riyâ ile boşa çıkarıyorsa siz de sadakalarınızı, başa kakarak veya inciterek öyle yapmayın.

B- "Onun durumu üzerinde (bir miktar) toprak bulunan bir kayaya benzer ; şiddetli bir sağnak isabet etmiş ve onu çırılçıplak bırakmıştır ."

O riyakârın infaktaki hâli, üzerinde biraz toprak bulunan ve sağanak yağmurun isâbetiyle çırılçıplak kalan düz bir kayanın durumuna benzer.

C- "Öyleleri kazandıklarından hiçbir şey elde edemezler . Allah, kâfirlere hidâyet etmez ."

Onlar, riyâ ve gösteriş için yaptıklarından hiçbir şekilde faydalanamazlar ve kesinlikle onun bir sevabını bulamazlar. Tıpkı;

" Hem Biz onların hayır olarak işledikleri her işin önüne geçmiş ve onları saçılmış zerreler hâline getirmişizdir." (Furkan 25/23) mealindeki, âyette ifâde buyurulduğu gibi.

Bu da, bir istinaf cümlesidir. "O gün onların hâli ne olacak?" şeklinde gizli bir sualin cevabıdır.

Allah (celle celâlühü), o kâfirler güruhunu hayra, doğru itikada ve doğru ahlâka erdirmez (onların irade ve gayreti olmadan Allah onlara bunu nasib etmez). Bu cümle, mâkabk için bir zeyl (ek) mâhiyetinde olup şunlara işaret eder:

Riya ve gösteriş için mal harcamak, harcamalardan sonra başa kakmak ve kendisine yardım edilen kimseyi incitmek kâfirlerin özelliklerinden olup mü'minlerin sakınması gerekir.