49

"Kendilerini temize çıkaranları (tezkiye edenleri) görüyor musun? Hayır! Allah, dilediğini temize çıkarır. Onlara kıl kadar zulm (haksızlık) edilmez."

A- "Kendilerini temize çıkaranları görüyor musun ?"

Bu kimselerden murad,

"- Biz, Allah'ın oğulları ve dostlarıyız" diyen Yahudîlerdir.

Diğer bir görüşe göre ise, bunlardan murad Yahudilerden küçük çocuklarını Resûlüllah'a (sallallahü aleyhi ve sellem) getirip,

"- Bu çocuklar için de günah var mı?" diye soranlardır.

Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem):

"- Hayır yoktur" buyurduğunda, bunlar:

"- İşte biz de bu çocuklar gibiyiz. Bizim gündüz işlediğimiz günahlar gece; gece işlediğimiz günahlar da gündüz bağışlanır." demişlerdir.

İşte bu kimselere bak ve onların içine düştükleri küfür ve büyük günahlara rağmen,

- Allahü teâlâ katında temiz oldukları iddiasında bulunmalarına taaccüb et!

- Ya da kâfirin küfründen ve günahlarından bir şeyin bağışlanması imkânsız iken, onların, günahlarının bağışlandığını iddia etmelerine taaccüb et!

Bu da gösteriyor ki, kişi kendi nefsinden ve amelinden dolayı gurura kapılmaktan şiddetle sakmmakdır.

B- "Hayır! Allah, dilediğini temize çıkarır."

Bu cümle, kelâmın siyakından anlaşılan mukadder bir cümleye matuftur. Yani hakikatte onlar, kendilerini temize çıkaramazlar; onlar yalan söylüyorlar ve inançları bâtıldır. Fakat Allah (celle celâlühü), mü'min kullarından hoşnut olduğu ve tezkiyeye ehil gördüğü kimselerden kimi dilerse, onu arındırır. Çünkü insanların içlerinde gizli olan güzellikleri ve çirkinlikleri eksiksiz olarak bilen ve onlardan tamamıyla haberdar olan ancak O'dur. Yahudiler ise, Allahü teâlâ'nın kendilerini tavsif ettiği çirkin sıfatlar taşıyorlar.

Tezkiye lügatte, çirkin sayılan fiil veya sözleri ortadan kaldırmak ve kötülüklerden arındırmaktır.

C- "Onlara kıl kadar zulmedilmez."

Bu cümle, makamdan anlaşılan ve sarahaten zikrine gerek olmayan nıahzûf bir cümleye atıftır. Yani o çirkin fiillerinden (kendilerini tezkiye etmelerinden) dolayı cezâlandırılırlar ve o cezada kendilerine en ufak bir haksızlık yapılmaz.

"Fetil" hurma çekirdeğinin yanlarındaki ipliklerdir. Azlık ve önemsizlik ifâdesi için bir misâl olmuştur.

Diğer bir görüşe göre ise, bu cümle takdiren şöyledir:

Kendilerini temize çıkaranların sevaplarının karşılığı verilir ve onlardan hiçbir şey eksiltilmez.

Ancak ceza va'di makamı, bu ikinci görüşe müsait değildir.