105

"Şüphesiz ki Biz, sana insanlar arasında Allah'ın gösterdiği şekilde hükmedesin diye Kitab'ı hakla indirdik. Sakın hâinlerden yana olma !"

Rivâyet edildiğine göre, Ensar'dan ve Benî Zafer kabilesinden Tu'me b. Ubeyrık denen şahıs, Katâde b. Numan adındaki komşusundan un çuvalı içinde gizleyerek bir zırh çalmış. Tu'me, çuvalı taşırken çuvalın yırtık yerinden un dökülüp yerlerde iz bırakmış. Tu'me, çuvalı Yahudî Zeyd b. Seminin evine götürüp orada saklamış. Katâde, önce zırhını Tu'me'nin evinde aramış, fakat orada bulamamış; Tu'me de zırhı almadığına ve o konuda hiç bilgisi olmadığına yemin etmiş.

Katâde de onu bırakmış ve dökülen unun yerlerdeki izlerini takip ederek nihayet Yahudînm evine kadar gelmiş ve zırhı bulup almış. Yahudi, Tu'me'nin bunu kendisine verdiğini söylemiş ve Yahudilerden bazı şahıslar da buna şâhidlik etmişler. Benî Zafer:

"Haydi bizimle beraber Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)a gelin!" diyerek onları Resûlüllah'ın hakemliğine davet etmiş ve kendi adamlarının suçsuz olduğuna ve Yahudînin bu hırsızlığı yaptığına şâhidlik ettikten sonra Resûlüllah'tan, kendi adamları lehinde hükmetmesini istemiş.

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) da, dâvanın zahirî durumuna bakarak buna niyetlenmiş. Ancak tam o sırada bu âyet-i kerîme nazil olmuş.

Rivâyet olunuyor ki, adı geçen Tu'me, Medine'den Mekke'ye kaçmış, orada irtidad etmiş ve Mekke'de hırsızlık yapmak için bir duvarı delmiş ve duvar, üstüne göçüp onu öldürmüş.

Bir görüşe göre de Tu'me, Mekke'de Benî Sekm'den Haccac b. Alat adında bir şahsa konuk olmuş, sonra hırsızlık yapmak için onun evinin duvarını delmiş ve o sırada üzerine büyük bir taş düşmüş, böylece açtığı delikte sıkışıp kalmış, sonra ev sahibi onu yakalamış ve öldürmek istemiş, fakat kendisine:

"- Bırak onu; ne de olsa bu adanı sana sığınmış" demişler.

O da onu öldürmekten vazgeçmiş ve onu Mekke'den kovmuşlar. Sonra Tu'me, Şam tarafına gitmekte olan Kuzaa kabilesinden bir tüccara iltihak etmiş. Kervan bir yerde konaklamış. Bu sırada Tu'me, onların bazı eşyasını çalıp kaçmış, onlar da peşine düşüp onu yakalamışlar ve taşlayarak öldürmüşler.

Bir görüşe göre ise, Tu'me, (anılan hâdisede de ölmemiş), Cidde'ye giden bir gemiye binmiş ve gemide içinde çok miktarda dinar bulunan bir torba çalmış ve yakalanıp denize atılmış.

Burada söylenmek istenen şudur:

"- Ey Resûlüm Muhammed! Şüphesiz Biz, Allah in sana valıyettiği şekilde insanlar arasında hükmedesin diye bu Kur’ân'ı hak olarak indirdik. Sen Tu'me ile kendisini destekleyen kavmi gibi hainlerden yana olma. Onları müdafaa etme, onları beraet ettirmek için Yahudilerle çekişme."

Bu nehıy, âyetin siyakından anlaşılan gizli bir emre atıftır. Yani sen onunla hükmet ve hainler için taraf olma, demektir.