117

"Onlar O'nu bırakıp yalnız dişilere taparlar. Böylece ancak inatçı şeytana tapmış olurlar."

A- "Onlar O'nu bırakıp yalnız dişilere taparlar."

Onlar, Lât, Uzzâ, Menât ve benzeri putlara tapıyorlar.

Hasen el-Basrî diyor ki:

"Câhiliye devrinde Arap kabilelerinden her birinin mutlaka bir putu vardı; ona tapıyorlardı ve o putu "filan oğullarının dişisi" diye isimlendiriyorlardı.

Bir görüşe göre, câhiliye Arapları, putları için: "- Bunlar Allah'ın kızlarıdır!" diyorlardı.

Diğer bir görüşe göre de, o putlarına çeşitli ziynetler takıyorlar ve onları kadın şeklinde süslüyorlardı.

Başka bir görüşe göre de, âyetteki dişilerden maksat meleklerdir. Çünkü onlar melekler için "Allah'ın kızları" diyorlardı.

Bir başka görüşe göre de, o putların dişi olarak vasıflandırılması, adlarının dişi adları olduğu içindir. Veya bu putların maddeleri cansız varlıklardı ve cansız varlıklar da dişiler gibi infial sıfatlarından dolayı dişi sayılırlar.

Âyette, o putların dişi olarak vasıflandirılmaları, onlara tapanların hamakat ve cehaletlerinin büyüklüğüne dikkat çekmek içindir.

B- "Böylece ancak inatçı şeytana tapmış olurlar."

Onlar, putlara tapmakla aslında ancak inatçı şeytana tapmış oluyorlar. Çünkü o putlara tapmalarını emreden ve onları putlarla aldatan şeytandır. Bu itibarla şeytana itaat etmeleri, ona tapmaları sayılır.