79

"Onlar işledikleri kötülükten birbirlerini vazgeçilmezlerdi.

Andolsun ki yapmaya devam ettikleri şeyler ne kötüydü!"

A- "Onlar işledikleri kötülükten birbirlerini vazgeçirmezlerdi."

Bu istinaf cümlesi de, onların kötülüklerinin sürekli olduğunu belirtir.

1-Tenâhi (birbirlerini vazgeçirmelerin)den maksad, her birinin diğerini, yaptığı kötülükten nehyetmesi değil fakat nehyin bir çok kimseden sadır olmasıdır.

2-

Diğer bir görüşe göre ise, burada tenâhi, son vermek anlamındadır. Buna göre bu cümle, mâkablindeki isyan ve aşırı gitmeyi tefsir eder ve onların sürekti olduğunu gösterir.

Birinci mânâya göre, onların kötülükten nehyetmeyişlerinin devamlı olduğu ve aralarında bunu yapacak hiç kimsenin bulunmadığı anlaşılır.

B- "Andolsun kı yapmaya devam ettikleri şeyler ne kötüydü."

Bu kelâm, yemin tekidi ile, onların yaptıklarını kınar ve yadırgar. Onları, bu halleri lanete uğratmıştır. Onların hem bu halleri hem de küfürleri lanet sebebi olmuştur. Nitekim bundan önceki,

" İsrâıloğullarından kâfir olanlar lânetlenmişlerdir." (Mâide 5/78) âyeti küfürlerinin de lanet sebebi olduğunu gösterir.