10

"Allah, bunu ancak sizin için bir müjde ve kalbleriniz mutmain olsun diye yaptı. Yardım (nasr) yalnız Allah katındandır. Şüphesiz ki Allah, her şeye üstün ve gaahb (A'zîz)dir, hükümlerinde hikmet sâhib (Hakim) dir."

A- "Allah, bunu ancak sizin için bir müjde ve kalbleriniz mutmain olsun diye yaptı."

Bu beyân bize müessirin zahirî sebebler değil fakat Allahü teâlâ olduğunu bildiriyor. Zahirî sebepler olmasa bile zaferden ümit kesmemek gerekir.

Allahü teâlâ'nın, melekleri aşikâr indirmek suretiyle yardım etmesi, bunun zafer için bir müjde olması ve kalplerin onunla yatışması, itminana ermesi içindir.

Âyette ilâhî yardımın bu iki gayeye hasredilmesi, meleklerin, bilfiil savaşmadıklarını zımnen ifâde eder. Meleklerin yardımı, savaşan mü'minlerin kalplerini takviye etmek, -onları daha kalabalık göstermek suretiyle olmuştur. Nitekim bazı selef âlimlerinin görüşü bu yöndedir.

B- "Yardım (nasr) yalnız Allah katındandır."

Gerçek yardım, ancak Allahü teâlâ katandandır; sebeplerin ve sayıların bunda etkisi yoktur; onlar ancak ilâhî sünnetin cereyan ettiği yolda yardımcı unsurlardır.

C- "Şüphesiz ki Allah her şeye üstün ve gaalib (A'zîz)dir, hükümlerinde hikmet sahibi (Hakîm)dir."

Allahü teâlâ yegâne gaalibdir; hükmünde asla mağlup olmaz ve kararlarına karşı çıkılamaz. Ve O, bütün icraatlarını da hikmet ve maslahate binaen yürütür.

Bu cümle, ma-kabline gerekçe mahiyetinde olup mezkûr veçhile gerçekleşen zaferin, üstün hikmetlerin gereklerinden olduğunu bildirir.