45

"Allah, her canlıyı sudan yaratmıştır. İşte onlardan kimi karnı üstünde sürünür; onlardan kimi de iki ayak üstünde yürür; kimi de dört ayak üstünde yürür. Allah dilediğini yaratır. Şüphesiz Allah her şeye Kaadir'dir."

A- "Allah, her canlıyı sudan yaratmıştır."

Yani Allah (celle celâlühü), yerde yürüyen her canlıyı, maddesinin bir kısmı olan sudan, yahut özel bir su olan meniden yaratmıştır. Bu ikinci görüşe göre, gâlip olan şeyi, bütün için değerlendirmek olur. Çünkü bazı canlılar, meni olmaksızın üremektedir.

B- "İşte onlardan kimi karnı üstünde sürünür; onlardan kimi de iki ayak üstünde yürür; kimi de dört ayak üstünde yürür."

Yani Allah'ın (celle celâlühü) yarattığı canlılardan yılan gibi bir kısmı karnı üstünde sürünür; insan ve kuş gibi baza canlılar da iki ayak üstünde yürür; deve, davar ve mal hayvanları ile vahşî hayvanlar gibi bazıları da dört ayak üstünde yürür.

Âyette, örümcek ve diğer haşarat gibi dörtten fazla ayaklar üstünde yürüyen canlıların zikredilmemesi, zikredilenlere göre önemsiz olmalarından dolayıdır.

C- "Allah dilediğini yaratır."

Allah (celle celâlühü), zikredilen ve edilmeyen canlılar türünden, basit olsun, mürekkep olsun, dilediği canlıları, ana unsur aynı olmakla beraber, eklediği suretlerde, dilediği organlarla, dilediği biçimlerde ve dilediği hareketlere, tabiatlara, kuvvetlere ve fiillere sahip olarak yaratır.

D- "Şüphesiz Allah her şeye kaadir'dir."

İşte bu kudretiyle dilediği canlıyı dilediği gibi yaratır.