36

"Elçi Süleyman'a gelince, Süleyman dedi ki: "Siz bana mal ile yardım mı ediyorsunuz? Allah'ın bana verdiği size verdiğinden daha hayırlıdır. Hayır! Hediyelerinizle siz kendiniz sevinirsiniz."

A- "Elçi Süleyman'a gelince, Süleyman dedi ki: "Siz bana mal de yardım, mı ediyorsunuz?"

Hazret-i Süleyman, elçiye ve elçiyi gönderene hitaben bunu söylemişti.

Diğer bir görüşe göre ise, elçiye ve elçinin maiyetine hitaben bunu söylemişti. Ancak birinci görüş, evlâdır; çünkü ona göre, bu kelâm, ağır inkâr ile kınama ifâde eder ve Belkıs de kavmini de kapsar. Hulâsa,  Hazret-i Süleyman'ın yüksek şânına ve geniş saltanatına rağmen onların, kendisine malî yardım yapmaları reddedilmekte ve onlar bundan dolayı kınanmaktadır.

B- "Allah'ın bana verdiği size verdiğinden daha hayırlıdır"

Yani Allah'ın bana verdiği ve sizin de eserlerini gördüğünüz peygamberlik ve en büyük hükümdarlık, size verdiği inaldan ve ezcümle sizin hediye olarak getirdiklerinizden daha hayırlıdır. Binâenaleyh benim sizin hediyenize ihtiyacım yoktur. Ve ona ihtiyacım olduğu için de bana takdim edilmemektedir.

Öyle anlaşılıyor ki, Hazret-i Süleyman, bu sözleri ile devamım onlara, ancak, hokka meselesi ve diğerleriyle ilgili aralarında cereyan eden hususlar belirtildiği şekilde cereyan ettikten sonra söylemiştir. Yoksa "Elçi, Süleyman'a gelince..." ifâdesinin zahirinden anlaşıldığı gibi, onlar, kendisine ilk geldiklerinde bunu onlara söylememişti.

C- "Hayır! Hediyelerinizle siz kendiniz sevinirsiniz."

Bu kelâm ile de, onların Hazret-i Süleyman'a hediye ettikleriyle, iftihar ve minnet ederek ve önemli sayarak sevinmeleri kınanmaktadır. Nitekim hokka, boncuk hâdiseleri de köle oğlanların ve cariyelerin kılıklarının değiştirilmesinden ve diğer hallerinden de anlaşılmaktadır.

Bu kelâm, şuna dikkat çekmektedir: Hazret-i Süleyman'a malî yardımda bulunmak, çirkin bir tutumdur; bu malların onun katında bir değeri olmadığı halde, bunu yarışmacıların yarıştığı cazip bir iş saymak ise, daha fazla çirkin ve ondan dolayı kınamak daha etkilidir.

Diğer bir görüşe göre, yani hayır! Mallarınız artıyor diye size verilen hediyelerle siz sevinirsiniz. Zira siz dünya hayatinin zahirinden başka bir şey bilmiyorsunuz, demektir.