24

"Çünkü Allah, sadakat göstermelerinden dolayı bütün sâdıkları mükâfatlandıracak; münafıkları da dilerse azaba uğratacak, yahut da tevbelerini kabul edecektir. Allah, hep gafûr'dur; rahîm'dir."

A- "Çünkü Allah, sadakat göstermelerinden dolayı bütün sâdıkları mükâfatlandıracak; münafıkları da dilerse azaba uğrtacak, yahut da tevbelerini kabul edecektir."

Ahzâb: 8. âyeti gibi, bu âyet de, daha önce tafsilatıyla anlatıları hallerin ve sözlerin vukuunu gerektiren sebep ve gayeyi beyan etmektedir. Yani bütün o vaki olanlar şunun için vald olmuştur: Allah, sâdıkları, kendilerinden sâdır olan sözlü ve fiili sadakat ve vefanın karşılığını verecek; münafıkları da, cezalandırmak isterse, kendilerinden sâdır olan sözlü ve fiili amelleri yüzünden azaba uğratacak, yahut da tevbe ettikleri takdirde tevbelerini kabul edecektir.

Diğer bir görüşe göre ise, mânâ şöyledir: Muhlis mü’minler, sebat ve ahde vefa ile, güzel akıbet kastettikleri gibi, münafıklar da, ahıtlerirti değiştirmekle, kötü akıbet kastetmişlerdir.

Bir diğer görüşe göre ise, bu âyet, "o mü’minlerden öyle erler vardır kı, Allah'a verdikleri ahde sâdık kalmışlardır..." cümlesinde belirtilen sadakatin illetidir.

Başka bir görüşe göre ise, bu kelâm, "Bu, ancak, onların îmanım ve Allah'a teskmiyetlerini arttırdı." cümlesinin illetidir.

Bir başka görüşe göre ise, bu kelâm, "Mü’minler, müttefik düşman ordularını gördüklerinde..." cümlesinin illetidir. Yani Allah, onları, o vaziyeti görmekle imtihan buyurdu ki, onların amellerinin karşılığını versin!.. Bu konuyu iyice tefekkür eyle! Muvaffakiyet, yegâne Allah'tandır.

B- "Allah, hep gafûr'dur; rahîm'dir.

Yani Allah, tevbe eden kulları için hep çok bağışlayıcıdır ve çok merhamet edicidir.