5

"Ey insanlar! Şüphe yok ki, Allah'ın vaadi haktır. Artık dünya hayatı sakın, sizi aldatmasın. Ve o aldatkan şeytan da Allah hakkında sizi sakın, aldatmasın!"

A- "Ey insanlar! Şüphe yok ki, Allah'ın vaadi haktır. Artık dünya hayatı sakın, sizi aldatmasın."

Yani ey insanlar! Allah'ın (celle celâlühü) yeniden diriltme ve ceza ile mükâfat verme vaadi haktır; mutlaka gerçekleşecektir; Allah'ın bu vaadinden cayması imkânsızdır. Artık dünya hayatının nimetlerinden faydalanmak ve onun eğlenceli hayatına dalmak, sakın, sizi bu ilâhî vaadin gerçekleşeceği gün sizin için çok önemli olan o ebedî hayata hazırlık yapmaktan alıkoymasın.

Âyetteki nehy (yasak), zahiren dünya hayatına tevcih ediliyorsa da, hakikatte murat olan, insanların dünya hayatına aldanmamalarıdır. Nitekim "ey kavmim! Bana karşı düşmanlığınız, sakın, size de bir musibet getirmesin!" (Hûd: 89) âyeti bu kabildendir.

B- "Ve o aldatkan şeytan da Allah hakkında sizi sakın, aldatmasın!"

Yani o çok aldatan şeytan da, Allah'ın affına ve keremine sakın, sizi güvendirip aldatmasın; siz günahlarda ısrar ederken, şeytan, size: "siz istediğinizi yapın; çünkü şüphesiz Allah (celle celâlühü), gafûr'dur; bütün günahları bağışlar" deyip de sizi salan, Allah'ın mağfiretiyle umutlandırmasın. Zira Allah'ın, günahları bağışlaması haddi zâtında mümkün ise de, bu umutla günahları işlemek, tabiat onu önler diye zehir içmek gibi intihar kabilinden olur.

Âyette "sakın, aldatmasın" fiilinin iki kere tekrarlanması, mânâyı kuvvetle ifâde etmek (mübalağa) içindir. Bir de, iki aldatma keyfiyetleri farklı olduğu içindir. (Birincisinde aldatan dünya hayatı, ikincisinde şeytan.)