22

"Allah, şu gökleri de, bu yeri de hak ile ve herkesin yaptıklarına karşılık görmesi için yaratmıştır. Onlara haksızlık da edilecek değildir."

A- "Allah, şu gökleri de, bu yeri de hak ile ve herkesin yaptıklarına karşılık görmesi için yaratmıştır."

Bu âyet onların hükmü için bîr izah mahiyetindedir. Zîrâ Allah'ın, gökleri ve yeri ve onlarda bulunan varlıkları, adaleti gerektiren hak ile yaratmış olması, iyilik sahiplerinin, hayatta ve mematta kötülük sahiplerinden üstün kılınmalarını ve zâlimden mazlumun intikamının alınmasını icap ettirir. Ve eğer bu, hayatta, (birtakım hikmetlere binâen) gerçekleşmemişse, ölümden sonra mutlaka gerçeklesecektir.

B- "Onlara haksızlık da edilecek değildir."

Yani onların mükâfatı eksütilmeyecek ve azapları da artırılmayacaktır.

Daha önce de belirtildiği gibi, ehl-i sünnet itikadına göre, Allah'ın, mükâfatı eksik veya azabı fazla vermesi zulüm olmadığı halde (çünkü yaratılmışların, Allah'a karşı hiçbir hakkı yoktur.) bunun zulüm olarak ifâde edilmesi,

Allah'tan sâdır olmasının, imkânsız bulunması cihetinden zulüm gibi kabul edilerek Allah'ın lütuf sahasının bundan son derece münezzeh olduğunu beyân etmek içindir.