46

"Rabbinin makamından (huzuruna durmaktan) korkan kimse için iki Cennet vardır."

Bundan önce, onların dünyada eriştikleri dinî ve dünyevî nimetler sayıldıktan sonra burada da, onlarin ahirette erişecekleri nimetlerin tadadına başlanmaktadır.

Bilmiş ol ki, bu âyetten itibaren bu sûre-i kerimenin sonuna kadar tâdât edilen çeşitli nimetler, ahirette erişecekleri haddi zâtında büyük nimetler oldukları gibi, dünyada bunların onlara anlatılması da, büyük nimetlerdir. Çünkü bunların anlatımı, onlara erişme sebebi olan îmân ve itaatin tahsiline çalışma sebebi olmaktadır. Ve bu sûre-i kerimenin başından "O, her an bir iş görmektedır" (âyet:29) âyetine kadar olan bölümde anlatılan dinî, dünyevi, enfüsi ve afaki nimetler, dünyada eriştikleri nimetler oldukları gibi, şukur icap ettirmeleri ve idamelerini sağlayan hallere sabretmeyi gerektirmeleri cihetiyle de büyük nimetlerdir.

"Ey insanlar ve cinler! Sizin için boş vaktimiz olacak" âyetinden itibaren bu âyete kadar anlatılan âhiretin korkunç halleri ise, nimetler kabilinden değildir; nimet olan, onların anlatılmasıdır ki, bu akıbete müptela olmanın sebepleri olan küfür ve günahlardan sakınmayı gerektirmektedir. Nitekim onlarin tâdât edilmesi sırasında da bu noktaya işaret edildi.

Allah'ın makamı, insanların, Rabbü'l âlemin'in huzuruna duracakları gün, kulların hesap için durdukları makamdır.

Burada iki Cennetten murat, birisi, korkan insan için, diğeri de korkan için için olan Cennetlerdir. Zîrâ burada hitap her iki fırka içindir. Yani sız insanlar ve cinlerden korkan her iki şahıs için iki Cennet vardir.

Yahut her şahıs için, biri itikadına karşılık, diğeri de ameline karşılık olmak üzere iki Cennet vardir. Yahut her şahıs için biri, itaatleri ifâ etmesine karşılık, diğeri de günahları terk etmesine karşılık olmak üzere iki Cennet vardır. Yahut bir Cennet, yaptıklarının mükâfatı olarak, diğeri de lütuf olarak kendisine ihsan edilecektir. Yahut bir Cennet ruhanî, diğeri, de cismanî olacak. Bu tefsir, bundan sonra çift olarak zikredilen diğer Cennetler için de aynen geçerlidir,