HÜMEZE SÛRESİ

Mekke'de nazil olmuştur; 9 âyettir,

1

Bak. Âyet 2.

2

"Arkadan çekiştirip alay etmeyi âdet edinenlerin vay haline! O ki, mal biriktirmiş ve onu sayıp durmuştur."

A- "Arkadan çekiştirip alay etmeyi âdet edinenlerin vay haline!"

Bir görüşe göre, bu âyetler, Ahnes b. Şurayk hakkında nazil olmuştur. Zîrâ bu kâfir, gıybet ve çekiştirmede çok cüretkâr idi.

Bir diğer görüşe göre ise, bu âyetler, Ümeyye b. Halef hakkında nazil olmuştur.

Başka bir görüşe göre ise, âyetler, Velid b. Muğîre ve onun Resûlüllah'ı gıybet etmesi ve onun yüce şahsiyetine, dil uzatması hakkında nazil olmuştur.

Bu âyetlerin nüzul sebebinin özel olması, bu tehdidin de onlara mahsus olmasını gerektirmez; onların çirkin vasfını taşıyan herkes, onların günahları gibi günahlara sahip olur.

B- "O ki, mal biriktirmiş ve onu sayıp durmuştur."

Diğer bir görüşe göre ise, yani o ki, malı biriktirmiş ve onu, zamanın hâdiseleri için bir hazırlık saymıştır.

Diğer bir kırâete göre ise, âyetin metnindeki "Addede" (saydı) fiili, "Aded" olarak okunmuştur. Yani mali biriktirmiş ve onun adedim de tespit etmiştir. Yahut malını ve kendisine yardım edenleri toplamıştır.

3

"O, malının kendisini gerçekten ebedî kıldığını sanır."

Yani o, malının kendisini ebedî kıldığını sananlar gibi hareket etmektedir.

Diğer bir görüşe göre ise, yani malı, kendisine o kadar uzun emel kurduruyor ve onu uzak arzulara umutlandırıyor ki, malı, kendisini ebedî olarak dünyada bırakacağını ve hiç ölmeyeceğini sanıyor.

Bir diğer görüşe göre ise, bu ifâde, sâlih ameli ve dünyaya aşırı derecede itibâr etmemesini tariz ederek ebedî hayatî ve sonsuz nimetleri düşünmesini, dünya malının, başkasını ebedî kılması şöyle dursun, kendisinin bile ebedî olmadığını anlamasını telkin etmektedir.

Rivâyet olunuyor ki, anılan Ahnes'in dört bin dinarı vardır. Diğer bir rivâyete göre ise, on bin dinarı vardı.

4

"Hayır! Yemin olsun ki, o, Hutame'ye atılacaktır."

Yani hiç de öyle sanmasın. Allah'a yemin olsun ki, o, anlatilan fiillerinden ötürü öyle bir ateşe atılacak ki, bu ateş, insanların gayelerini, mal toplama heveslerini yok ettiği gibi, içine atılan her şeyi yok eder.

5

"Hutame'nin ne olduğunu sana kim bildirdi?"

Bu, Hutame'nin, halkın aklının erişebildiği türden bir şey olmadığını beyân ederek onun ne kadar korkunç olduğunu bildirmektedir.

6

Bak. Âyet 7.

7

"Hunime, Allah'ın tutuşturulmuş bir ateşidir ki, yüreklerin içine kadar işler."

Yani bu ateş, yüreklerin içine kadar işleyip her tarafını kaplar.

Burada özellikle yürekler zikredilmiş, çünkü yürekler, bedenin en nazik kısmıdır ve ona dokunan en az zararla çok acı duyan uzuvdur. Yahut yürekler, bâtıl itikatların, kötü niyetlerin mahalli ve çirkin amellerin menseldir.

8

Bak. Âyet 9.

9

"Onlar, uzun direklere bağlanmış halde o ateş üzerlerine kapatılmıştır."

Yani onlar, cehennemin içinde, dünya zindanlarında hırsızların direklere bağlanması gibi direklere bağlanırlar ve ondan sonra ateş onların üzerine kapatılır.

Ebû'l Beka diyor ki: "Onların üzerine cehennem, kapıları kapatılır ve sağlamlaştırma üzerine sağiamlaştirma kabilinden, o kapıların arkasına da uzun direkler konulur."

Ey koruyanların en hayırlısı olan Allah'ım! Bizleri o cehennemden koru!

Peygamberimizden (sallallahü aleyhi ve sellem) rivâyet olunduğuna göre şöyle buyurmuştur:

"Bir kimse, Hümeze sûresini okursa, Allah ona, Muhammed ve ashabıyla alay edenlerin sayısının on katı kadar sevap verin"