113

"Yahudiler «Hıristiyanlar bir temel özerinde değil» dediler, Hıristiyanlar da «Yahudiler bir temel özerinde değil» dediler; oysa onlar kitaplarını da okuyorlar. Bilgisizler de tıpkı onların söylediklerini söylemiştir. Allah, kıyamet gönü, anlaşmazlığa düştükleri şeylerde onların arasında hüküm verecektir."

İbn İshâk, İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim, İbn Abbâs'tan bildiriyor: Necrân Hıristîyanları Resûlullah'a (sallallahü aleyhi ve sellem) gelince Yahudi hahamları da geldiler ve Resûlullah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem) huzurunda tartıştılar. Râfi b. Hureymile:

“Siz bir şeye sahip değilsiniz" deyip Hazret-i İsa'yı ve İncil'i inkar etti. Necranlılardan bir kişi de Yahudilere:

“Siz bir şeye sahip değilsiniz" deyip Hazret-i Mûsa'nın peygamberliğini ve Tevrat'ı inkar etti. Bunun üzerine Allah:

“Yahudiler «Hıristiyanlar bir temel üzerinde değil» dediler, Hıristiyanlar da «Yahudiler bir temel üzerinde değil» dediler; oysa onlar kitaplarını da okuyorlar..."' âyetini indirdi. Yani iki tarafta inkar ettiği şeyi elindeki kitabın tasdik ettiğini biliyor."

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Ebu'l-Âliye, "Yahudiler «Hıristiyanlar bir temel üzerinde değil» dediler, Hıristiyanlar da «Yahudiler bir temel üzerinde değil» dediler; oysa onlar kitaplarını da okuyorlar..." âyetinde kastedilenlerin, Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) zamanındaki kitap ehli olduğunu söyledi.

Abd b. Humeyd ve İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Katâde, "Yahudiler «Hıristiyanlar bir temel üzerinde değil» dediler, Hıristiyanlar da "Yahudiler bir temel üzerinde değil" dediler; oysa onlar kitaplarını da okuyorlar...'" âyetiyie ilgili olarak şöyle dedi: İlk Hıristiyanlar (ortak) bir şey üzereydiler ama sonraları bidatler çıkarıp tefrikaya düştüler. İlk Yahudiler de (ortak) bir şey üzereydiler, ama onlar da sonraları bidatler çıkarıp tefrikaya düştüler.

İbn Cerîr bildiriyor: İbn Cüreyc der ki: Atâ'ya:

“Âyette bahsedilen bilgisizler kimlerdir?" diye sorduğumda, "Yahudi ve Hıristiyanlardan önceki topluluklar" cevabını verdi.

İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Süddî, âyette geçen bilgisizlerin:

“Muhammed (ortak) bir şey üzere değildir" diyen (müşrik) Araplar olduğunu söyledi.