121

"Kendilerine verdiğimiz Kitabı gereğince okuyanlar var ya, işte ona ancak onlar inanırlar. Onu inkar edenler ise kaybedenlerdir."

Abdürrezzâk der ki: Katâde, "Kendilerine verdiğimiz Kitabı gereğince okuyanlar var ya, işte ona ancak onlar inanırlar. Onu inkar edenler ise kaybedenlerdir" âyetinde kastedilenlerin Yahudi ve Hıristiyanlar olduğunu söyledi.

İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Hâkim'in bildirdiğine göre İbn Abbâs, âyetten geçen "...Gereğince okuyanlar..." sözünden kastedilenin, Kitabın helal kıldığını helal, haram kıldığını haram sayan ve kelimelerin yerlerini değiştirmeyen kişiler olduğunu söyledi.

Ebû Ubeyd, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve el-Herevî, Fadâil'de bildiriyor: İbn Abbâs, "...Gereğince okuyanlar..." sözünü açıklarken şöyle dedi:

“Kapsadığı hükümler gereğince amel ederek ona hakkıyla uyarlar." Sonra "Arkasından ona uyduğu zaman aya (yemin olsun)" buyruğunda da aynı kelimenin kullanıldığını söyledi.

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Ömer b. el-Hattâb, "...Gereğince okuyanlar..." sözünü açıklarken şöyle dedi:

“Cennetten bahseden âyeti okuyunca, Allah'tan Cenneti ister, Cehennemden bahseden âyeti okuyunca, Cehennemden Allah'a sığınır."

Hatîb, er-Ruvât an Mâlik'te, içinde meçhullerin olduğu bir senetle, İbn Ömer'den bildirir: Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), "...Gereğince okuyanlar..." sözünü açıklarken:

“Kapsadığı hükümler gereğince amel ederek ona hakkıyla uyarlar" buyurdu.

Abdürrezzâk ve İbn Cerîr'in bildirdiğine göre İbn Mes'üd, "...Gereğince okuyanlar..." sözünü açıklarken şöyle dedi:

“Helalini helal, haramını haram bilip onu Allah'ın indirdiği şekliyle okumak ve sözlerinin yerini değiştirmemek, münasip olmayan bir şekilde te'vil etmemektir." Bir lafızda ise:

“Ona hakkıyla tâbi olmaktır" dedi.

İbn Ebî Hâtim bildiriyor: Zeyd b. Eşlem, "...Gereğince okuyanlar..."sözünü açıklarken şöyle dedi:

“Onu indirildiği gibi insanlara anlatırlar ve onu gizlemezler."

Abd b. Humeyd ve İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Katâde, "Kendilerine verdiğimiz Kitabı gereğince okuyanlar var ya, işte ona ancak onlar inanırlar. Onu inkar edenler ise kaybedenlerdir" âyetini açıklarken şöyle dedi: Allah'ın âyetlerine iman ve tasdik eden Resûlullah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem) ashabı bu âyetin kapsadığı kişilerdendir. Bize bildirildiğine göre İbn Mes'ûd şöyle derdi:

“Vallahi, Kitabı gereğince okumak, helalini helal, haramını haram bilip onu Allah'ın indirdiği şekliyle okumak ve sözlerinin yerini değiştirmemek, münasip olmayan bir şekilde te'vil etmemektir." Yine bildirildiğne göre Ömer b. el-Hattâb:

“İsrailoğulları geçmiştir. Duyduğunuz âyetin muhatabı sizden başkası değildir" dedi.

Vekî ve İbn Cerîr, Hasan(-ı Basrî)'den bildirir:

“...Gereğince okuyanlar..."sözünün manası, "Muhkemi ile amel ederler, müteşâbihine inanırlar, bilinmesi kendileri için zor olanı da, bilene bırakırlar" demektir.

İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Mücâhid, "...Gereğince okuyanlar..."sözünün manasını açıklarken "Ona hakkıyla uyarlar" dedi.