135

«Yahudi veya Hıristiyan olun ki doğru yolu bulaşınız» dediler. De ki:

“Hayır, muvahhid olarak İbrâhim'in dinine (uyarız),- o şirk koşanlardan değildi."

İbn İshâk, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim, İbn Abbâs'tan bildirir: Abdullah b. Sûriyâ el-A'var, Resûlullah'a (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Hidâyet bizim üzerinde bulunduğumuz yoldan başkası değildir. Ey Muhammed, sen bize uy ki hidâyete eresin" dedi. Hıristiyanlar da aynı şeyi söyleyince, «Yahudi veya Hıristiyan olun ki doğru yolu bulaşınız» dediler. De ki:

“Hayır, muvahhid olarak İbrâhim'in dinine (uyarız); o şirk koşanlardan değildi" âyeti nazil oldu.

İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim'in İbn Abbâs'tan bildirdiğine göre âyette geçen (.....) sözünün manası "Hac yapan" demektir.

İbn Ebî Hâtim'in Muhammed b. Ka'b'dan bildirdiğine göre âyette geçen (.....) sözünün manası "doğru yol" demektir.

İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim, Mücâhid'in şöyle dediğini bildirir:

“Âyette geçen (.....) sözünün manası "Tâbi olan" demektir.

İbn Ebî Hâtim, Husayf'tan, hanif sözünün manasının muhlis olduğunu söylediğini bildirir.

İbn Ebî Hâtim, Ebû Kılâbe'nin şöyle dediğini bildirir:

“Hanif, bütün peygamberlere iman eden kişidir."

İbnu'l-Münzir, Süddî'den bildirir:

“Kur'ân'da geçen her (.....) sözünün manası Müslüman, sözünün manası ise hac eden Müslümanlardır."

Ahmed, Ebû Umâme'den Resûlullah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Ben müsamahakâr olan hanif dinle gönderildim" buyurduğunu nakleder."

Ahmed, Buhârî, el-Edebu'l-Müfred ve İbnu'l-Münzir, İbn Abbâs'tan bildirir: Resûlullah'a (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Ey Allah'ın Resûlü! Allah katında hangi dinler daha sevimlidir?" diye sorulunca, "Hanif ve müsamahakâr olan (îslam) dinidir" cevabını verdi.

Ubey en-Nersî, el-Ğarâib'de, Hâkim, Târih'te, Ebû Mûsa el-Medîynî, Mu'cem es-Sahâbe'de ve İbn Asâkir, Esad b. Abdillah b. Mâlik el-Huzâî'den Resûlullah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Hanif ve müsamahakâr olan (İslam) dinidir" buyurduğunu nakleder.