171

"İnkâra sapıp küfür üzere kalanların hali, bağırıp çağıranların sesini duyup da ne dediğini anlamayanların hâline benzer, çünkü onlar sağırlar, dilsizler ve körlerdir. Bu sebeple düşünmezler."

İbn Cerîr ile İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“İnkâra sapıp küfür üzere kalanların hali, bağırıp çağıranların sesini duyup da ne dediğini anlamayanların hâline benzer. Çünkü onlar sağırlar, dilsizler ve körlerdir. Bu sebeple düşünmezler" âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Bunlar sığır, eşek ve koyun gibidirler ki bu hayvanlara bir şey söylediğin zaman ne dediğini anlamaz, ancak söylediklerini ses olarak işitir. Kafir de aynı şekildedir. İyi bir şey yapmasını istesen veya kötü bir şeyden sakındırsan veya ona nasihatlerde bulunsan ne dediğini anlamaz, ancak söylediklerini sadece bir ses olarak işitir, algılar."

İbn Cerîr'in bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“...Bağırıp çağıranların sesini duyup da ne dediğini anlamayanların hâline benzer..."âyetini açıklarken:

“Koyun ve benzeri hayvanlar gibidirler" demiştir.

İbn Cerîr'in bildirdiğine göre İbn Abbâs söz konusu âyeti açıklarken şöyle demiştir:

“Bir hayvana seslenildiği zaman nasıl sesi işitir de kendisine söylenen şeyi algılayamazsa, aynı şekilde kafir de kendisine söylenen sözü sadece ses olarak işitir, ancak anlayıp algılayamaz."

Tastî'nin bildirdiğine göre Nâfi' b. el-Ezrak, İbn Abbâs'a: (.....) âyetiyle ne kastediliyor, açıklar mısın?" diye sorunca, İbn Abbâs:

“Burada Yüce Allah kafir ile münafıkların seslerini hayvanların seslerine benzetmiş, bir şey anlamadıklarını ifade etmiştir" demiştir. Nâfi':

“Araplar böylesi bir ifadeyi bilirler mi ki?" diye sorunca da şöyle karşılık vermiştir:

“Tabi ki! Bişr b. Ebî Hâzım'ın:

"Zulmü sindiren bir yürek sıkıntı çekmez

Yularından çekilen hayvan gibi feryat etmez" sözünü işitmedin mi ki?"

Abd b. Humeyd'in bildirdiğine göre Mücâhid:

“...Bağırıp çağıranların sesini duyup da ne dediğini anlamayanların hâline benzer..." âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Burada bağıran kişi çobana, duyup da anlamayanlar da deve, koyun gibi hayvanlara benzetilmiştir. Ki bunlar sesi duyar, ancak ne denildiğini akledemezler."

Vekî'nin bildirdiğine göre İkrime:

“...Bağırıp çağıranların sesini duyup da ne dediğini anlamayanların hâline benzer..." âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Kafir kendisine söylenen gereçekler karşısında hayvan gibidir. Söyleyenin sesini duyar, ancak ne söylendiğini akledemez."

İbn Cerîr, İbn Cüreyc'den bildiriyor: Ata (b.ebî Rabâh) şu âyeti açıklarken bana şöyle demiştir:

“Bunlar, haklarında:

“Allah'ın indirdiği kitaptan bir şey gizleyip onu birkaç paraya satanlar var ya, işte onlar karınlarına ateşten başka bir şey doldurmazlar. Kıyamet günü Allah onlarla konuşmaz ve onları temize çıkarmaz. Onlara son derece acı bir azap vardır. İşte onlar hidâyeti bırakıp dalaleti, mağfireti verip azabı satın almışlardır. Bunlar ateşe karşı ne kadar dâ dayanıklı imişler!" âyetleri nazil olan topluluk Yahudilerdir."