235

"(Vefat İddeti beklemekte olan) kadınlara kendileri ile evlenmek istediğinizi üstü kapalı olarak anlatmanızda veya bu isteğinizi içinizde saklamanızda sizin için bîr günah yoktur. Allah biliyor ki, siz onlara (bunu er geç mutlaka) söyleyeceksiniz. Meşru sözler söylemeniz dışında sakın onlarla gizliden gizliye buluşma yönünde sözleşmeyin. Bekleme müddeti bitinceye kadar da nikâh yapmaya kalkışmayın. Şunu da bilin kî, Allah içinizden geçeni hakkıyla bilir. Onun için Allah'a karşı gelmekten sakının ve yine şunu da bilin ki Allah gerçekten çok bağışlayandır, Halîm'dir."

Vekî', Firyâbî, Abdurrezzâk, Saîd b. Mansûr, İbn Ebî Şeybe, Abd b. Humeyd, Buhârî, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Beyhakî'nin bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“(Vefat iddeti beklemekte olan) kadınlara kendileri ile evlenmek istediğinizi üstü kapalı olarak anlatmanızda veya bu isteğinizi içinizde saklamanızda sizin için bir günah yoktur..." âyetindeki "Ta'rîd (üstü kapalı anlatma)" kelimesini açıklarken şöyle demiştir:

“Kişinin kadına doğrudan doğruya açıklamadan (seni istiyorum demeden):

“Kadına ihtiyacım olduğu için evlenmek istiyorum ve bu evliliği şu şu vasıflarda olan bir kadınla gerçekleştirmek istiyorum. Yüce Allah'ın sâliha bir kadınla evlenmemi nasip etmesini diliyorum" demesidir.

İbn Cerîr'in bildirdiğine göre İbn Abbâs bu ifadeyi açıklarken şöyle demiştir: Kişinin kadına iddeti içindeyken:

“Beni hesaba katmadan başkasıyla evlenme konusunda karar vermemen gerektiğini düşünüyorum" veya:

“Yüce Allah'ın ikimizin arasını bulmasını diliyorum" gibi şeyler demesidir ki bunda bir sakınca yoktur.

İbn Ebî Şeybe, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“(Vefat iddeti beklemekte olan) kadınlara kendileri ile evlenmek istediğinizi üstü kapalı olarak anlatmanızda ... bir günah yoktur" âyeti hakkında:

“Kişinin kadına nikah kıymadan ve bir sözleşme yapmadan: «Ben seni arzuluyor ve seninle evlenmek istiyorum» deyip onunla evlenmek istediğini bildirmesidir" dedi.

Mâlik, Şâfiî, İbn Ebî Şeybe ve Beyhakî, Abdurrahman b. el-Kâsım'dan bildirir: Babam:

“(Vefat iddeti beklemekte olan) kadınlara kendileri ile evlenmek istediğinizi üstü kapalı olarak anlatmanızda... bir günah yoktur" âyeti hakkında şöyle dedi: Kişinin, kocası Ölüp de iddetinin dolmasını bekleyen kadına:

“Sen benim için değerlisin. Ben seni arzuluyorum. Yüce Allah sana hayır veya rızık verecektir" gibi şeyler söylemesidir.

İbn Ebî Şeybe ve İbn Cerîr'in bildirdiğine göre İbrâhîm(-i Nehaî):

“Nikahı üstü kapalı ifade ederken hediye vermenin bir sakıncası yoktur" dedi.

Abd b. Humeyd ve İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Hasan(-ı Basrî):

“...İsteğinizi içinizde saklamanızda..." âyetini açıklarken:

“İçinizde gizlediğiniz şeyler kastedilmektedir" dedi.

Abdurrezzâk, Dahhâk'tan bu yorumun aynısını bildirdi.

İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Süddî:

“...İsteğinizi içinizde saklamanızda..." âyeti hakkında:

“Kişinin (kadının) yanına girip hediyesini vererek bir şey konuşmamasıdır" dedi.

Veki', İbn Ebî Şeybe, Abd b. Humeyd ve İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Hasan(-ı Basrî):

“...Allah biliyor ki, siz onlara (bunu er geç mutlaka) söyleyeceksiniz..." âyeti hakkında:

“Söylemekten kasıt, kadını istemektir" dedi.

İbn Ebî Şeybe ve İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Mücâhid:

“Allah biliyor ki, siz onlara (bunu er geç mutlaka) söyleyeceksiniz..."' âyeti hakkında:

“Onu (kadını) kendi içinde zikretmesi (düşünmesi)dir" dedi.

İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“Meşru sözler söylemeniz dışında sakın onlarla gizliden gizliye buluşma yönünde sözleşmeyin" âyetini açıklarken şöyle dedi: Kadına:

“Ben sana aşığım. Benden başkasıyla evlenmeyeceğine dair bana söz ver. İstersen beni hesaba katmadan evlenme konusunda bir iş yapma" gibi şeyler söylemesin.

İbn Cerîr bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“...Sakın onlarla gizliden gizliye buluşma yönünde sözleşmeyin..." âyetini açıklarken şöyle dedi:

“Bu zina mânâsındadır. Kişi üstü kapalı evlenme sözü bahanesi ile zina etmek için kadının yanına girerdi."

Abdurrezzâk da Hasan(-ı Basrî), Ebû Miclez ve İbrâhim(-i Nehaî)'den aynısını bildirdi.

Tastî, Mesâil'de bildirdiğine göre Nâfi b. el-Ezrak, İbn Abbâs'a:

“Sakın onlarla gizliden gizliye buluşma yönünde sözleşmeyin" âyetini sorduğunda İbn Abbâs:

“Gizli olarak cinsel ilişkidir" dedi. Nâfi b. el-Ezrak:

“Bunu Araplar bilir mi?" diye sorduğunda ise İbn Abbâs şöyle dedi:

“Evet, bilirler. İmriü'l Kays'ın:

"Besbâse beni bu gün yaşlı olarak tanır

Yaşıtlarım gizli ilişkimi beceremez sanır" dediğini İşitmedin mi?"

Beyhakî'nin bildirdiğine göre Mukâtil b. Hayyân der ki: Bize bildirilene göre:

“Sakın onlarla gizliden gizliye buluşma yönünde sözleşmeyin" âyetinin mânâsı kişinin kadına, cinsel ilişki teklifinde bulunmadan sadece cinsellikle ilgili sözler söylemesidir.

Abdurrezzâk'ın bildirdiğine göre Mücâhid:

“Sakın onlarla gizliden gizliye buluşma yönünde sözleşmeyin" âyetini açıklarken:

“Kişinin kadından kendisini beklemesi ve kendisinden başkasıyla evlenmemesi üzere söz almasıdır" dedi.

Abdurrezzâk, Saîd b. Cübeyr'den bunun aynısını nakletti.

Süfyân b. Uyeyne ve İbn Ebî Şeybe'nin bildirdiğine göre Mücâhid:

“Meşru sözler söylemeniz dışında sakın onlarla gizliden gizliye buluşma yönünde sözleşmeyin" âyetini açıklarken şöyle dedi: Kadına iddeti içindeyken talip olunmaz; ancak ona:

“Sen güzel bir kadınsın, sen saygıdeğer ve arzu edilen birisin" denilebilir.

Abdurrezzâk ve İbnu'l-Münzir bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“Meşru sözler söylemeniz dışında ..." âyetini açıklarken şöyle dedi: Kişinin: «Sen güzel bir kadınsın, seni hayırlı şeyler bekliyor ve benim de kadına ihtiyacım vardır» demesidir."

İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“...Bekleme müddeti bitinceye kadar da nikâh yapmaya kalkışmayın..." âyetini açıklarken:

“İddet müddeti bitene kadar nikah yapmayın" dedi.

Abdurrezzâk ve İbn Ebî Şeybe, Mücâhid'den bunun aynısını naklettiler.

İbn Ebî Şeybe ve Abd b. Humeyd'in bildirdiğine göre Ebû Mâlik:

“... Bekleme müddeti bitinceye kadar da nikâh yapmaya kalkışmayın..." âyetini açıklarken:

“Kadının iddeti bitmeden: «İddetin bitince seninle evleneceğim» diye söz vermeyin" dedi.

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Katâde:

“Şunu da bilin ki, Allah içinizden geçeni hakkıyla bilir. Onun için Allah'a karşı gelmekten sakının" âyetini açıklarken:

“Âyet, Allah'ın yasakladığı şeyleri yapan kişi için bir tehdittir" dedi.