83

"Allah'ın dininden başka bir din mi arzu ediyorlar? Oysa göklerde ve yerde kim varsa, ister istemez O'na teslim olmuştur. O na döneceklerdir."

Taberânî'nin zayıf bir isnâdla İbn Abbâs'tan bildirdiğine göre Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) :

“Allah'ın dininden başka bir din mi arzu ediyorlar? Oysa göklerde ve yerde kim varsa, ister istemez O'na teslim olmuştur" âyetini açıklarken şöyle buyurdu: (.....) âyetinden kasıt: «Meleklerdir. "Yerde kim varsa'dan kasıt ise İslam fıtratı üzerine doğan herkestir, (.....) kelimesinden kasıt ise:

“Diğer ümmetlerden, Müslümanların esir alıp ta zincirlerle bağlayarak Cennete götürmek istediği tutsaklardır ki onlar bunu istemiyor,"

Deylemî'nin, Enes'ten bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Oysa göklerde ve yerde kim varsa, ister istemez O'na teslim olmuştur..." âyetini açıklarken şöyle buyurdu:

“Melekler Allah'a gökyüzünde itaat ettiler. Ensâr ve Abdulkays'lılar ise Allah'a yeryüzünde itaat ettiler."

İbn Cerîr'in, Mücâhid vasıtasıyla bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“Oysa göklerde ve yerde kim varsa, ister istemez O'na teslim olmuştur...'" âyetini açıklarken:

“Bu, Yüce Allah'ın (insanlardan) ahid aldığı zamandır" dedi.

İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in, Ali (b. Ebî Talha) vasıtasıyla bildirdiğine göre İbn Abbâs bu âyeti açıklarken şöyle dedi:

“Yüce Allah: «Bana ibadetlerde ister istemez teslim olmuşlardır» buyurmaktadır. "Yerde ve göklerdeki kimseler de ... ister istemez Allah'a secde ederler"' âyeti da bu şekildedir."

İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in, İkrime vasıtasıyla bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“Oysa göklerde ... kim varsa O'na teslim olmuştur..." âyetini açıklarken:

“Bu âyet, diğer kısmından ayrı bir âyettir. İster istemez teslim olmuştur kısmıyla da yerdekiler kastedilmektedir" dedi.

İbn Ebî Hâtim'in, Saîd b. Cübeyr vasıtasıyla bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“O'na teslim olmuştur..." âyetini açıklarken:

“Burada anlamak ve bilmek kastedilmektedir" dedi.

Abd b. Humeyd ve İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Mücâhid bu âyeti açıklarken şöyle dedi:

“Yüce Allah:

“And olsun ki onlara: «Gökleri ve yeri yaratan kimdir?» diye sorsan, «Allah'tır» derler..." buyurmaktadır. Bu da onların teslim olma şekilleridir."

İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Ebu'l-Âliye bu âyeti açıklarken şöyle dedi:

“Her insan kendi nefsine: «Allah Rabbimdir ve ben onun kuluyum» diye ikrar da bulunmuştur. İbadetinde Allah'a ortak koşan kişi istemeden teslim olan kişidir. Kulluğunu sadece Allah'a eden kişi de isteyerek teslim olan kişidir."

İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Hasan(-ı Basrî) bu âyeti açıklarken:

“Bazı kavimler İslam'a zorlanırken bazı kavimler isteyerek müslüman oldular" dedi.

İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Matar el-Varrâk bu âyeti açıklarken şöyle dedi:

“Melekler, Ensâr, Süleym oğulları ve Abdulkays'lılar isteyerek Allah'a teslim olanlardır. Bunların dışındaki herkes ise istemeyerek teslim olanlardır."

Abd b. Humeyd, İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Katâde bu âyeti açıklarken şöyle dedi:

“Mümin kişi isteyerek müslüman oldu ve bu kendisine fayda sağlayarak müslümanlığı kabul edildi. Kâfir ise Allah'ın azabını görünce müslüman oldu. Bu da kendisine hiç bir fayda sağlamadı ve müslümanlığı kabul edilmedi. Çünkü Yüce Allah:

“Ama, bizim şiddetli azabımızı görüp de öyle inanmaları kendilerine fayda vermedi" buyurmaktadır.

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Hasan(-ı Basrî) bu âyeti açıklarken:

“Gökyüzünde melekler, yeryüzünde ise Abdulkays'lılar isteyerek Allah'a teslim olanlardır.

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Şa'bî:

“Oysa göklerde kim varsa ... O'na teslim olmuştur..." âyetini açıklarken:

“Burada Allah'a bağlanmaları kastedilmektedir" dedi.

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Ebû Sinân:

“Oysa göklerde ve yerde kim varsa O'na teslim olmuştur..." âyetini açıklarken: Burada marifet kastedilmektedir. Hiç kimse yoktur ki ondan Allah'ı sorduğunda onu bilmesin" dedi.

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre İkrime: (.....) kelimesini açıklarken:

“Burada Arap müşriklerden ve esirlerden istemeyerek müslümanlığa girenler kastedilmektedir" dedi.

Taberânî'nin, M. el-Evsat'ta, Enes'ten bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem):

“İster köle, ister hayvan, ister çocuk olsun eğer ahlâkı kötüyse onun kulağına:

“«Allah'ın dininden başka bir din mi arzu ediyorlar?» âyetini okuyun (ki bu sayede bu huyları gitsin)" buyurmuştur.

İbn Sünnî, Amelu'l-Yevm ve'l-Leyle'de , Yûnus b. Ubeyd'den bildiriyor: Kişi zor (huysuz) bir bineğin üzerinde olur da:

“Allah'ın dininden başka bir din mi arzu ediyorlar? Oysa göklerde ve yerde kim varsa, ister istemez O'na teslim olmuştur, O'na döneceklerdir" âyetini okursa o binek Yüce Allah'ın izniyle uysallaşır.