28

"Allah sîze açıklamak, sîzden öncekilerin yollarını göstermek ve tövbenizi kabul etmek ister. Allah, hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir. Allah, sizin tövbenizi kabul etmek istiyor. Şehvetlerine uyanlar ise sizin büyük bir sapıklığa düşmenizi istiyorlar. Allah sizden hafifletmek ister. Çünkü insan zayıf yaratılmıştır."

İbn Ebi'd-Dünyâ, Tevbe'de, İbn Cerîr ve Beyhakî, Şuab'da İbn Abbâs'tan bildirir: Nisâ Sûresi'nde sekiz âyet var ki hepsi de bu ümmet için hayırdır ve dünya üzerinde bulunan her şeyden daha değerlidir. Bunlardan biri:

“Allah size açıklamak, sizden öncekilerin yollarını göstermek ve tövbenizi kabul etmek ister. Allah, hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir" âyetidir. İkincisi:

“Allah, sizin tövbenizi kabul etmek istiyor. Şehvetlerine uyanlar ise sizin büyük bir sapıklığa düşmenizi istiyorlar..." âyetidir. Üçüncüsü:

“Allah sizden hafifletmek ister. Çünkü insan zayıf yaratılmıştır" âyetidir. Dördüncüsü:

“Eğer yasaklandığınız büyük günahlardan kaçınırsanız, sizin küçük günahlarınızı örteriz ve sizi şerefli bir yere sokarız" âyetidir. Beşincisi:

“Allah şüphesiz zerre kadar haksızlık yapmaz..." âyetidir. Altıncısı:

“Kim bir kötülük yapar, yahut kendine zulmeder, sonra da Allah'tan bağışlama dilerse, Allah'ı çok bağışlayıcı ve çok merhamet edici bulur" âyetidir. Yedincisi:

“Allah kendisine ortak koşmayı elbette bağışlamaz, bundan başkasını dilediğine bağışlar..." âyetidir. Sekizincisi de:

“Allah'a ve peygamberlerine iman edenler ve onlardan hiçbirini diğerlerinden ayırmayanlara gelince, işte onlara Allah mükâfatlarını verecektir. Allah, çok bağışlayıcıdır, çok merhamet edicidir"' âyetidir. Son âyette Yüce Allah günah işleyenlere karşı bağışlayıcı ve merhametli olduğunu belirtmiştir.

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Mükâtil b. Hayyân:

“Allah size açıklamak, sizden öncekilerin yollarını göstermek ve tövbenizi kabul etmek ister..." âyetini açıklarken:

“Açıklamaktan kasıt, evlilik konusunda anne ile kız çocukları yönündeki yasaklardır. Zira bu yasaklar daha öncekilerin de uyduğu yasaklardı" demiştir. "...Sizin büyük bir sapıklığa düşmenizi istiyorlar..." âyetini açıklarken de şöyle demiştir:

“Yahudiler kişinin, baba bir kız kardeşi ile evlenmesini Allah'ın helal kıldığı bir şey olduğunu söylerlerdi. Büyük sapıklıktan kasıt da budur."

İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Süddî:

“...Şehvetlerine uyanlar ise..." âyetini açıklarken:

“Bunlar Yahudi ile Hıristiyanlardır" demiştir.

Abd b. Humeyd, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Mücâhid:

“...Şehvetlerine uyanlar ise sizin büyük bir sapıklığa düşmenizi istiyorlar..." âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Şehvetten kasıt zinadır. Zina edenler kendileri gibi sizin de şehvetinize uyup zina etmenizi istiyorlar."

İbnu'l-Münzir'in başka bir vecihle Mücâhid'den bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“...Şehvetlerine uyanlar..." âyetini açıklarken:

“Şehvetten kasıt zinadır" demiştir.

Abd b. Humeyd, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Mücâhid:

“Allah sizden hafifletmek ister...'" âyetini açıklarken:

“Cariyeyle evlenme konusunda olduğu gibi her türlü konuda yükünüzü hafifletmek ve size kolaylıklar sağlamak ister" demiştir.

Abdurrezzâk, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Tâvus:

“...Çünkü insan zayıf yaratılmıştır" âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Zayıf olduğu nokta kadınlar konusudur. Zira kişi kadınlar konusunda olduğu kadar hiçbir konuda zayıflık göstermez." Vekî' der ki:

“Kadınlar konusunda kişinin aklı gider."

Harâitî, Î'tilâlu'l-Kulûb'de  bildirdiğine göre Tâvus:

“...Çünkü insan zayıf yaratılmıştır" âyetini açıklarken:

“Erkek kadınlara baktığı zaman dayanamaz" demiştir.

İbn Cerîr'in bildirdiğine göre İbn Zeyd:

“Allah sizden hafifletmek ister. Çünkü insan zayıf yaratılmıştır" âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Zor durumda kaldığınız zaman cariyelerle evlenmenize ruhsat tanınmıştır. Şâyet böylesi bir ruhsatı vermeseydi hür bir kadın alma gücü olmayan kişi evlenemezdi."