37

"Doğrusu inkar edenler mallarını Allah'ın yolundan insanları alıkoymak için sarfederler ve daha da sarfedeceklerdir; ama sonra içleri yanacak, hem de mağlup olacaklardır. Bu, Allah'ın, temizi murdardan ayırması ve murdarları üst üste koyup hepsini yığarak cehenneme yerleştirmesi içindir; inkar edenler cehenneme toplanacaklardır. İşte onlar mahvolanlardır."

İbn İshâk, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Beyhakî, Delâil'de bildirdiğine göre Zührî, Muhammed b. Yahya b. Hibbân, Âsim b. Ömer b. Katâde ve Husayn b. Abdirrahman b, Amr'dan bildirir: Bedir savaşında Kureyşliler hezimete uğrayınca Mekke'ye döndüler. Ebû Süfyân da kervanla birlikte Mekke'ye ulaştı. Bu dönüşün ardından Abdullah b. Ebî Rabîa, İkrime b. Ebû Cehil, Safvân b. Ümeyye ve savaşta babalan, kardeşleri öldürülen Kureyş'ten kişilerle birlikte Ebû Süfyân ile o kervanda malı bulunan kişilerin yanına gidip konuşarak:

“Ey Kureyşliler! Muhammed kanınızı döktü ve en iyi adamlarınızı öldürdü. Onunla savaşmak için bu mallarla bize yardımcı olun da belki intikamımızı alırız" dediler. Mal sahipleri de bu teklifi kabul ettiler. İbn Abbâs'tan da nakledildiğine göre işte bunlar hakkında Yüce Allah:

“Doğrusu inkar edenler mallarını Allah'ın yolundan insanları alıkoymak için sarfederler ve daha da sarfedeceklerdir; ama sonra içleri yanacak, hem de mağlup olacaklardır" âyetini indirmiştir.

İbn Merdûye'nin bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“Doğrusu inkar edenler mallarını Allah'ın yolundan insanları alıkoymak için sarfederler..." âyetini açıklarken:

“Ebû Süfyân b. Harb hakkında nazil oldu" demiştir.

Abd b. Humeyd, İbn Cerîr ve Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Mücâhid:

“Doğrusu inkar edenler mallarını Allah'ın yolundan insanları alıkoymak için sarfederler... İşte onlar mahvolanlardır" âyetlerini açıklarken:

“Ebû Süfyân'ın Uhud savaş için kafirlere maddi olarak destek çıkması hakkında nazil oldu" demiştir.

İbn Sa'd, Abd b. Humeyd, İbn Cerîr, İbn Ebî Hâtim, Ebu'ş-Şeyh ve İbn Asâkir'in bildirdiğine göre Saîd b. Cübeyr:

“Doğrusu inkar edenler mallarını Allah'ın yolundan insanları alıkoymak için sarfederler..." âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Ebû Süfyân b. Harb hakkında nazil oldu. Ebû Süfyân, Resûlullah'a (sallallahü aleyhi ve sellem) karşı savaşmak üzere toplanan Araplardan başka Kinâne oğullarından Ahâbiş denilen ikibin kişilik paralı bir kuvvet toplamıştır. İşte âyet bu durum hakkında nazil olmuştur. Ka'b b. Mâlik de Ahâbişler hakkında şöyle bir şiir söylemiştir:

"Deniz dalgasını andıran ordunun ortasında

Kimi peçeli kimi yüzü açık üçbin Ahâbiş vardı

Bizim gibi ileri gelenler ise üçyüz kişiydi

En fazla da dört yüz kişi çıkardı. "

İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Hakem b. Uteybe:

“Doğrusu inkar edenler mallarını Allah'ın yolundan insanları alıkoymak için sarfederler..." âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Ebû Süfyân hakkında nazil oldu. Zira Uhud savaşı için müşriklere kırk ûkiyye altın yardımı yapmıştı. O zamanlar da bir ûkiyye kırkiki miskal altın ediyordu."

İbn Cerîr, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Süddî:

“Doğrusu inkar edenler mallarını Allah'ın yolundan insanları alıkoymak için sarfederler ve daha da sarfedeceklerdir; ama sonra içleri yanacak, hem de mağlup olacaklardır" âyetini açıklarken:

“Allah yolundan alıkoydukları kişi Allah Resûlüdür. İçlerinin yanmasından kasıt da kıyamet gününde yaptıklarına olan pişmanlıklarıdır" demiştir.

İbn İshâk, İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Abbâd b. Abdillah b. ez-Zübeyr:

“...İnkar edenler cehenneme toplanacaklardır.." âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Bunlar Ebû Süfyân ile kervanda malı bulunan diğer tüccarların yanına gidip Resûlullah'a (sallallahü aleyhi ve sellem) karşı savaşmak için maddi destek isteyen kişilerdir. Ki bu yönde destek de görmüşlerdir."

İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Şimr b. Atiyye:

“...Bu, Allah'ın, temizi murdardan ayırması içindir..." âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Kıyamet gününde dünyadayken Allah için salih amel yapan kişiler ayırılır, sonrasında dünya içindekilerle birlikte Cehenneme atılır."

İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre İbn Zeyd: ' âyetini:

“Hepsini toplayıp yığar" şeklinde açıklamıştır.