63

"Eğer sana hile yapmak isterlerse, şunu bil ki, Allah sana kâfidir. O, seni yardımıyla ve müminlerle destekleyendir. Ve onlann kalplerini birleştirmiştir. Sen yeryüzünde bulunan her şeyi verseydin, yine onlann gönüllerini birleştiremezdın, fakat Allah onlann aralarını bulup kaynaştırdı. Çünkü O, mutlak galiptir, hikmet sahibidir."

İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Mücâhid:

“Eğer sana hile yapmak isterlerse..." âyetini açıklarken:

“Bunlar Kurayza kabilesidir" demiştir.

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Süddî:

“...O, seni yardımıyla ve müminlerle destekleyendir" âyetini açıklarken:

“Burada müminlerden kasıt Ensâr'dır" demiştir.

İbn Merdûye'nin bildirdiğine göre Nu'mân b. Beşîr:

“...O, seni yardımıyla ve müminlerle destekleyendir" âyetini açıklarken:

“Ensâr hakkında nazil oldu" demiştir.

İbn Merdûye'nin bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“...O, seni yardımıyla ve müminlerle destekleyendir" âyetini açıklarken:

“Burada müminlerden kasıt Ensâr'dır" demiştir.

İbn Asâkir, Ebû Hureyre'den bildirir: Arş'ın üzerinde:

“Allah'tan başka ilah yoktur. Tekim ve ortağım bulunmamaktadır. Muhammed benim kulum ve Resûlümdür. Onu Ali ile destekledim" yazılıdır. İşte:

“...O, seni yardımıyla ve müminlerle destekleyendir" âyeti da bu anlama gelmektedir.

İbnu'l-Mubârek, İbn Ebî Şeybe, İbn Ebi'd-Dünyâ, İhvân'da, Nesâî, Bezzâr, İbn Cerîr, İbn Ebî Hâtim, Ebu'ş-Şeyh, Hâkim, İbn Merdûye ve Beyhakî, Şuabu'l-îman'da İbn Mes'ûd'dan bildirir:

“Ve onların kalplerini birleştirmiştir. Sen yeryüzünde bulunan her şeyi verseydin, yine onların gönüllerini birleştiremezdin, fakat Allah onların aralarını bulup kaynaştırdı..." âyeti Allah için birbirlerini sevenler hakkında nazil olmuştur.

Ebû Ubeyd, İbnu'l-Münzir, Ebu'ş-Şeyh ve Beyhakî, Şuab'da İbn Abbâs'tan bildirir: Akrabalık bağları kesilebilir ve yapılan iyiliğe nankörlük edilebilir. Ancak kaplerin kaynaşması gibi değerli bir şey göremiyoruz. Yüce Allah bu konuda:

“Ve onların kalplerini birleştirmiştir. Sen yeryüzünde bulunan her şeyi verseydin, yine onların gönüllerini birleştiremezdin, fakat Allah onların aralarını bulup kaynaştırdı..." buyurur. Bu konu şiirlere de konu olmuştur. Şâir şöyle der:

"Akraba saydığın ve yakınım dediğin

Seni aldatıyorsa o akraban değildir

Akraban sen çağırınca gelendir

Ve düşmanına karşı sana destek verendir. "

Başka biri de şöyle demiştir:

"İnsanlarla dost oldum hep onları denedim

Çok olaylar yaşadım ne çok dersler çıkardım

Bağı gözetmeyene akrabalık kâr etmez

En sağlam akrabalık sevgiyle olan imiş. "

Beyhakî der ki:

“Bunu bu şekilde İbn Abbâs'ın sözü olarak buldum. Ancak şiir kısmının İbn Abbâs'a mı, yoksa bir önceki raviye mi ait olduğunu bilmiyorum."

İbnu'l-Mubârek, Abdurrezzâk, İbn Ebî Hâtim, Ebu'ş-Şeyh, Hâkim ve Beyhakî'nin bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“Nimete nankörlük edilebilir, akrabalık bağları kesilebilir. Ancak Yüce Allah kalplerini birbirine yaklaştırıp kaynaştırdığı zaman artık hiçbir şey aralarını açamaz" dedi ve:

“Ve onların kalplerini birleştirmiştir. Sen yeryüzünde bulunan her şeyi verseydin, yine onların gönüllerini birleştiremezdin, fakat Allah onların aralarını bulup kaynaştırdı..." âyetini okudu.

İbn Ebî Şeybe, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Mücâhid:

“Kişi Müslüman kardeşiyle karşılaşıp da ona sarıldığı zaman rüzgarın ağaç yapraklarını dökmesi gibi günahları dökülür" dedi. Adamın biri:

“Bu çok kolay bir şeydir" deyince de Mücâhid şu karşılığı verdi:

“Yüce Alah'ın:

“Ve onların kalplerini birleştirmiştir. Sen yeryüzünde bulunan her şeyi verseydin, yine onların gönüllerini birleştiremezdin, fakat Allah onların aralarını bulup kaynaştırdı..." buyurduğunu işitmez misin?"

Ebu'ş-Şeyh, Evzaî'den bildirir: Katâde bana şöyle bir mektup yazdı:

“Zaman bizi birbirimizden ayırmış olsa da Yüce Allah'ın Müslümanlar arasında kıldığı sevgi ve ülfet bizi birbirimize yakınlaştırmaktadır."