4

"Yalnız, andlaşma hükümlerinde size karşı bir eksiklik yapmayan ve aleyhinizde kimseye yardım etmeyen müşriklerle yaptığınız andlaşmaya sonuna kadar riayet edin. Allah sakınanları sever."

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“Yalnız, andlaşma hükümlerinde size karşı bir eksiklik yapmayan ve aleyhinizde kimseye yardım etmeyen müşriklerle yaptığınız andlaşmaya sonuna kadar riayet edin..." âyetini açıklarken:

“Burada müşriklerden kasıt Kureyşlilerdir" demiştir.

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Katâde:

“Yalnız, andlaşma hükümlerinde size karşı bir eksiklik yapmayan ve aleyhinizde kimseye yardım etmeyen müşriklerle yaptığınız andlaşmaya sonuna kadar riayet edin..." âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Bunlar Hazret-i Peygamberin (sallallahü aleyhi ve sellem) Hudeybiye'de kendileriyle anlaşma yaptığı Kureyş müşrikleridir. Kurban bayramının ilk gününden başlamak üzere bu anlaşmanın süresinin bitmesine, dört ay kalmıştı. Yüce Allah bu âyetle Hazret-i Peygamber'e (sallallahü aleyhi ve sellem) süresi bitene kadar anlaşmaya riayet etmesini emretti.

İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Muhammed b. Abbâd b. Câfer:

“Yalnız, andlaşma hükümlerinde size karşı bir eksiklik yapmayan ve aleyhinizde kimseye yardım etmeyen müşriklerle yaptığınız andlaşmaya sonuna kadar riayet edin.." âyetini açıklarken:

“Buradaki müşriklerden kasıt, Bekr b. Kinâne kabilesinden Cezîme b. Âmir oğullarıdır" demiştir.

İbn Ebî Hâtim ve İbn Merdûye'nin bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“Andlaşma hükümlerinde size karşı bir eksiklik yapmayan.." âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Müşrikler Müslümanlarla yaptıkları -anlaşmayı bozar ve Müslümanlara düşman olanlara yardımcı olurlarsa artık onlarla arada herhangi bir anlaşma olmaz. Ancak Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) ile aralarında bulunan anlaşmaya riayet eder ve Müslümanlara düşman planlara herhangi bir yardımda bulunmazlarsa bu âyetle kendileriyle yapılan anlaşmaya riayet emredilmiştir"

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Mücâhid:

“Yalnız, andlaşma hükümlerinde size karşı bir eksiklik yapmayan ve aleyhinizde kimseye yardım etmeyen müşriklerle yaptığınız andlaşmaya sonuna kadar riayet edin..." âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Müslümanların sadece Müdlic oğulları ile Huzaa kabilesiyle anlaşmaları kalmıştı. Bu âyetle de müddeti bitene kadar anlaşmaya riayet emredildi."

Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Süddî:

“Yalnız, andlaşma hükümlerinde size karşı bir eksiklik yapmayan ve aleyhinizde kimseye yardım etmeyen müşriklerle yaptığınız andlaşmaya sonuna kadar riayet edin. Allah sakınanları sever" âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Bunlar Kinâne kabilesinden iki kabile olan, Uşeyre gazvesi dönüşünde kendileriyle anlaşma yapılan Damra oğulları ile Müdlic oğullarıdır. Daha sonra bunlar anlaşmaya bağlı kalıp bozmamış, Müslümanlara karşı düşmanlara yardımda bulunmamışlardı. Onun içindir ki müddeti bitene kadar bunlarla yapılan anlaşmaya riayet edilmelidir. Yüce Allah, haram kıldığı şeylerden sakınıp ahitlerine sadık kalanları sever. Bu âyetlerden sonra da Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) kimseyle anlaşma yapmamıştır."