31

"Onlar Allah'ı bırakıp hahamlarını, papazlarını ve Meryem oğlu Mesih'i rableri olarak kabul ettiler. Halbuki onlara ancak tek ilâha kulluk etmeleri emrolundu. Ondan başka ilah yoktur. O, bunların ortak koştukları şeylerden münezzehtir"

İbn Sa'd, Abd b. Humeyd, Tirmizî, İbnu'l-Münzir; İbn Ebî Hâtim, Taberânî, Ebu'ş-Şeyh, İbn Merdûye ve Beyhakî, Sünen'de Adiy b. Hâtim'den bildirir: Hazret-i Peygamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) yanında geldiğimde Tevbe Sûresî'nin:

“Onlar Allah'ı bırakıp hahamlarını, papazlarını ve Meryem oğlu Mesih'i rableri olarak kabul ettiler..." âyetini okuyordu. Okuduktan sonra da şöyle buyurdu:

“Bunlar sözkonusu kişilere ibadet etmezlerdi; ancak helal kıldıklarım helal, haram kıldıklarını da haram sayarlardı."

Abdurrezzâk, Firyâbî, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim, Ebu'ş-Şeyh ve Beyhakî, Sünen'de, Ebu'l-Bahterî'den bildirir: Adamın biri Huzeyfe'ye:

“Onlar Allah'ı bırakıp hahamlarını, papazlarını ve Meryem oğlu Mesih'i rableri olarak kabul ettiler..." âyetine göre bunlar söz konusu kişilere ibadet mi ediyorlardı?" diye sordu. Huzeyfe:

“Hayır! Ancak helal kıldıklarını helal, haram kıldıklarını da haram sayarlardı" karşılığını verdi.

Ebu'ş-Şeyh ve Beyhakî, Şuabu'l-îman'da bildirdiğine göre Huzeyfe:

“Onlar Allah'ı bırakıp hahamlarını, papazlarını ve Meryem oğlu Mesih'i rableri olarak kabul ettiler..." âyetini açıklarken:

“Bunlar söz konusu kişilere ibadet etmezlerdi, ancak Allah'a isyan olan şeylerde onlara itaat ederlerdi" demiştir.

Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Katâde:

“Onlar Allah'ı bırakıp hahamlarını, papazlarını ve Meryem oğlu Mesih'i rableri olarak kabul ettiler Halbuki onlara ancak tek ilâha kulluk etmeleri emrolundu. Ondan başka ilah yoktur. O, bunların ortak koştukları şeylerden münezzehtir" âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Hahamlarını rab edinenler Yahudiler, papazlarını rab edinenler ise Hıristiyanlardır. Ne var ki kendilerine indirilen kitapta kendisinden başka ilah olmayan Allah'a kulluk etmeleri emredilmiştir. Yüce Allah kendisine uydurulan şeylerden münezzeh ve uzaktır."

İbnu'l-Münzir ve -İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Dahhâk:

“Âyette zikredilen 'Ahbâr' onlara kitaplarını okuyanlar, 'Ruhbân' ise alimleridir" demiştir.

İbnu'l-Münzir'in bildirdiğine göre İbn Cüreyc:

“Âyette zikredilen 'Ahbâr' Yahudilerden, 'Ruhbân' ise Hırsitiyanlardandır" demiştir.

İbn Ebî Hâtim, Süddî'den aynısını zikreder.

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Fadl b. İyâd:

“Ahbâr alimler, Ruhbân ise âbidlerdir" demiştir.