11

"İnsanlardan öyleleri vardır kî: «Allah'a inandık» derler. Ama Allah uğrunda bir eziyete uğratılınca, insanlardan gördükleri baskı ve işkenceyi Allah'ın azabı gibi tutar. Andolsun, Rabbinden bir yardım gelecek olsa mutlaka: «Biz de sizinle beraberdik» derler. Allah, herkesin kalbinde olanı en iyi bilen değil midir? Allah, elbette kendisine iman edenleri de bilir ve elbette münafıkları da bilir."

Firyabî ve İbn Ebî Şeybe, Abd b. Humeyd, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Mücâhid: "İnsanlardan öyleleri vardır ki: "Allah'a inandık" derler. Ama Allah uğrunda bir eziyete uğratılınca, insanlardan gördükleri baskı ve işkenceyi Allah'ın azabı gibi tutar. Andolsun, Rabbinden bir yardım gelecek olsa mutlaka: «Biz de sizinle beraberdik» derler. Allah, herkesin kalbinde olanı en iyi bilen değil midir? Allah, elbette kendisine iman edenleri de bilir ve elbette münafıkları da bilir" âyetlerini açıklarken şöyle dedi: "Bu âyet sadece dilleriyle iman eden bazı kişiler hakkında inmiştir. Bunlara insanlar tarafından bir eziyet, canlarına veya mallarına bir musibet gelecek olursa, fitneye düşerek bu azabı Allah'ın âhiretteki azabı gibi sayarlardı.

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Süddî: "İnsanlardan öyleleri vardır ki: «Allah'a inandık» derler. Ama Allah uğrunda bir eziyete uğratılınca, insanlardan gördükleri baskı ve işkenceyi Allah'ın azabı gibi tutar. Andolsun, Rabbinden bir yardım gelecek olsa mutlaka: «Biz de sizinle beraberdik» derler. Allah, herkesin kalbinde olanı en iyi bilen değil midir?" âyetini açıklarken şöyle dedi: "Bazı kişiler iman ederek hicret etmişti. Ebû Süfyân bu kişilerin arakasından giderek bir kısmını Mekke'ye döndürdü ve onlara işkence etti. Onlar da böylece imtihana düşünce, Allah bu âyeti indirdi.

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Atâ el-Horasânî: "...Ama Allah uğrunda bir eziyete uğratılınca, insanlardan gördükleri baskı ve işkenceyi Allah'ın azabı gibi tutar. Andolsun, Rabbinden bir yardım gelecek olsa mutlaka: «Biz de sizinle beraberdik» derler. Allah, herkesin kalbinde olanı en iyi bilen değil midir?" âyetini açıklarken: "Onlar Allah yolunda iken insanlar tarafından kendilerine bir azap gelecek olsa onu Allah'ın azabıyla eş tutarlardı" dedi.

İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre İbn Abbâs: "...Ama Allah uğrunda bir eziyete uğratılınca, insanlardan gördükleri baskı ve işkenceyi Allah'ın azabı gibi tutar. Andolsun, Rabbinden bir yardım gelecek olsa mutlaka: «Biz de sizinle beraberdik» derler. Allah, herkesin kalbinde olanı en iyi bilen değil midir?" âyetini açıklarken: "Onlar, Allah yolunda bir eziyete maruz kaldıkları zaman dinlerinden dönerlerdi" dedi.

Ahmed, İbn Ebî Şeybe, Abd b. Humeyd, Tirmizî İbn Mâce, Ebû Ya'la, İbn Hibbân, Ebû Nuaym, Beyhakî Şuabu'l-İmân'da ve Diyâ'nın Enes'ten bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem): "Allah için hiç kimsenin çekmediği kadar eziyet çektim. Allah için hiç kimsenin korkutulmadığı kadar korkutuldum. Bir de, Bilal'ın koltuk altında getirdikleri dışında bir canlının yiyebileceği bir şey olmaksızın yemeksiz olarak üç gün geçirdim" buyurmuştur.

İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Dahhâk: "İnsanlardan öyleleri vardır ki: «Allah'a inandık» derler. Ama Allah uğrunda bir eziyete uğratılınca, insanlardan gördükleri baskı ve işkenceyi Allah'ın azabı gibi tutar. Andolsun, Rabbinden bir yardım gelecek olsa mutlaka: «Biz de sizinle beraberdik» derler. Allah, herkesin kalbinde olanı en iyi bilen değil midir?"âyetini açıklarken şöyle dedi: Mekke'de münafıklardan bazı kişiler iman etmişti. Bunlar müşriklerden eziyet görüp musibetlere maruz kaldığı zaman eziyet edenlerin korkusuyla küfre ve şirke geri dönerlerdi. İnsanların kendilerine dünyada ettikleri azabı da Allah'ın azabı gibi sayarlardı."

İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Katâde: "İnsanlardan öyleleri vardır ki: «Allah'a inandık» derler. Ama Allah uğrunda bir eziyete uğratılınca, insanlardan gördükleri baskı ve işkenceyi Allah'ın azabı gibi tutar. Andolsun, Rabbinden bir yardım gelecek olsa mutlaka: «Biz de sizinle beraberdik» derler. Allah, herkesin kalbinde olanı en iyi bilen değil midir? Allah, elbette kendisine iman edenleri de bilir ve elbette münafıkları da bilir" âyetlerini açıklarken: "Bu âyetler hicret etmek isteyip de müşrikler tarafından engellenen müminler hakkında indirilmiştir. Bu on âyet Medeni'dir" dedi.

11 ﴿