36

"Allah ve Resûlö bir iş hakkında hukûm verdikleri zaman, hiçbir mü'min erkek ve hiçbir mü'min kadın için kendi işleri konusunda tercih kullanma hakları yoktun Kim Allah'a ve Resûlüne karşı gelirse, şüphesiz ki o apaçık bir şekilde sapmıştır"

İbn Cerîr ve İbn Merdûye'nin İbn Abbâs'tan bildirdiğine göre Allah'ın Resûlü, evlatlığı Zeyd b. Hârise'ye kız istemek için gidip Zeyneb binti Cahş el- Esediyye'nin yanına girdi ve onu Zeyd'e istedi. Zeyneb: "Ben onunla evlenmem" deyince, Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem): "Hayır, onunla evlen" buyurdu. Zeyneb: "Ey Allah'ın Resûlü! Düşüneyim" dedi. Onlar konuşurken, Yüce Allah, Peygamberine, "Allah ve Resûlü bir iş hakkında hüküm verdikleri zaman, hiçbir mü'min erkek ve hiçbir mü'min kadın için kendi işleri konusunda tercih kullanma hakları yoktur. Kim Allah'a ve Resûlüne karşı gelirse, şüphesiz ki o apaçık bir şekilde sapmıştır" âyetini indirdi. Bunun üzerine Zeyneb: "Ey Allah'ın Resûlü! Sen benim için koca olarak ona razı oldun mu?" diye sordu. Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem): "Evet" cevabını verince, Zeyneb: "O zaman ben Resûlullah'a (sallallahü aleyhi ve sellem) isyan etmem. Onunla evlenmeye razı oldum" dedi.

İbn Cerîr'in İbn Abbâs'tan bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) Zeyneb binti Cahş'ı, Zeyd b. Hârise ile evlendirmek isteyince, Zeyneb, bu evliliğe razı olmayıp: "Ben, neseb itibariyle ondan daha hayırlıyım" dedi. Bunun üzerine, "Allah ve Resûlü bir iş hakkında hüküm verdikleri zaman, hiçbir mü'min erkek ve hiçbir mü'min kadın için kendi işleri konusunda tercih kullanma haklan yoktur. Kim Allah'a ve Resûlüne karşı gelirse, şüphesiz ki o apaçık bir şekilde sapmıştır" âyeti nazil oldu.

Abdurrezzâk, Abd b. Humeyd, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve Taberânî'nin Katâde'den bildirdiğine göre Allah'ın Resûlü (sallallahü aleyhi ve sellem) Zeyneb'e talib oldu. Zeyneb, Peygamber'in kendisi için istediğini zannetmişti. Onun kendisini, Zeyd için istediği anlayınca. Bunun üzerine, "Allah ve Resûlü bir iş hakkında hüküm verdikleri zaman, hiçbir mü'min erkek ve hiçbir mü'min kadın için kendi işleri konusunda tercih kullanma hakları yoktur. Kim Allah'a ve Resûlüne karşı gelirse, şüphesiz ki o apaçık bir şekilde sapmıştır" âyeti nazil oldu.

Abd b. Humeyd ve İbn Cerîr'in Mücâhid'den bildirdiğine göre "Allah ve Resûlü bir iş hakkında hüküm verdikleri zaman, hiçbir mü'min erkek ve hiçbir mü'min kadın için kendi işleri konusunda tercih kullanma hakları yoktur. Kim Allah'a ve Resûlûne karşı gelirse, şüphesiz ki o apaçık bir şekilde sapmıştır" âyeti, Resûlullah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem) Zeyneb binti Cahş'ı, Zeyd b. Hârise ile evlenmesini emredince Zeyneb'in bunu istememesi sebebiyle nazil oldu.

İbn Merdûye'nin İbn Abbâs'tan bildirdiğine göre Allah'ın Resûlü (sallallahü aleyhi ve sellem) Zeyneb'e: "Seni Zeyd b. Harise ile evlendirmek istiyorum ve onun, senin kocan olmasına razı oldum" buyurunca, Zeyneb: "Ey Allah'ın Resûlü! Ama ben onu kendime eş olarak istemiyorum. Ben kavmimde kocası olmayan biriyim ve halanın kızıyım. Ben onunla evlenmem" karşılığını verdi. Bunun üzerine, "Allah ve Resûlü bir iş hakkında hüküm verdikleri zaman, -Zeyd ile Zeyneb'in nikahı konusunda-, hiçbir mü'min erkek -Zeyd- ve hiçbir mü'min kadın -Zeyneb- için kendi işleri konusunda tercih kullanma hakları yoktur. -Allah'ın emrettiğinin dışına çıkma hakları yoktur- Kim Allah'a ve Resulüne karşı gelirse, şüphesiz ki o apaçık bir şekilde sapmıştır" âyeti nazil oldu. O zaman Zeyneb: "Ben sana itaat ettim. Dilediğini yap" dedi. Bunun üzerine Allah'ın Resûlü (sallallahü aleyhi ve sellem) onu Zeyd ile evlendirdi.

İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim'in İbn Zeyd'den bildirdiğine göre bu âyet, Ümmü Gülsüm binti Ukbe b. Ebî Mu'ayt hakkında nazil olmuştur. Ümmü Gülsüm, hicret eden ilk kadındır. Bu kadın kendisini Resûlullah'a (sallallahü aleyhi ve sellem) hibe etmiş Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) de onu Zeyd b. Hârise ile evlendirmiştir. Bunun üzerine hem kadın, hem de kardeşi Resûlullah'a (sallallahü aleyhi ve sellem) kızmışlar ve: "Biz Resûlullah'ı (sallallahü aleyhi ve sellem) istedik. O size bizi kölesiyle evlendirdi" demişlerdir. İşte bunun üzerine bu âyet nazil olmuştur.

Abdurrezzâk, İbn Ebî Hâtim, İbn Merdûye ve Sünen'de Beyhaki, Tâvus'tan bildirir: Tavus, İbn Abbâs'a, İkindiden sonra iki rekat namaz kılmanın hükmünü sorunca, İbn Abbâs ikindiden sonra namaz kılmasını yasaklamış ve

"Allah ve Resûlü bir iş hakkında hüküm verdikleri zaman, hiçbir mü'min erkek ve hiçbir mü'min kadın için kendi işleri konusunda tercih kullanma hakları yoktur. Kim Allah'a ve Resulüne karşı gelirse, şüphesiz ki o apaçık bir şekilde sapmıştır" âyetini okumuştur.