2

"Andolsun on geceye!"

Ahmed, Nesâî, Bezzâr, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, Hâkim, İbn Merdûye ve Beyhakî Şuabu'l-îman'da Câbir'den bildirir: Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem): "Fecre, on geceye, çifte ve teke andolsun!" âyetlerini okudu ve: "On gece'den kasıt, kurban bayramının on gecesidir. Tek'ten kasıt, Arafe günü, çift'ten kasıt ise kurban günüdür" buyurdu.

Firyâbî, Abd b. Humeyd, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim, Hâkim, İbn Merdûye ve Beyhakî'nin Şuabu'l-îman'da bildirdiğine göre İbn Abbâs: "Andolsun on geceye!" âyetini açıklarken: "Bunlar kurban bayramının on gecesidir" demiştir. Başka bir lafızda: "Bunlar Zilhicce ayının ilk on gecesidir" şeklindedir.

Abdurrezzâk, İbn Sa'd, İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Abdullah b. ez-Zübeyr: "Andolsun on geceye!" âyetini açıklarken: "Bunlar Zilhhicce ayının başından kurban gününe kadar olan gecelerdir" demiştir.

Abdurrezzâk, Firyâbî, Abd b. Humeyd, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Beyhakî'nin Şuabu'l-îman'da bildirdiğine göre Mesrûk: "Andolsun on geceye!" âyetini açıklarken: "Bunlar kurban bayramının on gecesidir ki yılın en faziletli geceleridir" demiştir.

Abdurrezzâk, Firyâbî, Abd b. Humeyd, İbn Cerîr ve İbnu'l-Münzir'in bildirdiğine göre Mücâhid: "Andolsun on geceye!" âyetini açıklarken: "Bunlar Zilhicce ayının ilk on gecesidir" demiştir.

Abdurrezzâk ve Abd b. Humeyd, Katâde'den aynısını bildirir.

Abd b. Humeyd, İkrime'den aynısını bildirir.

Firyâbî ve Abd b. Humeyd'in bildirdiğine göre Dahhâk b. Müzâhim: "Andolsun on geceye!" âyetini açıklarken şöyle demiştir: "Bunlar kurban bayramının on gecesidir ki diğer günlere olan üstünlüklerinden dolayı Yüce Allah bunlar üzerine yemin etmiştir."

Abd b. Humeyd'in bildirdiğine göre Mesrûk: "Andolsun on geceye!" âyetini açıklarken şöyle demiştir: "Bu geceler Yüce Allah'ın: "Musa'ya otuz gece vade verip sonra buna on gece daha kattık..." âyetinde bahsettiği on gecedir."

Abd b. Humeyd'in bildirdiğine göre Talha b. Abdillah, Ebû Seleme b. Abdirrahman ile birlikte İbn Ömer'in yanına girdi. İbn Ömer, Arafe gününde ikisini yemeğe davet etti. Ebû Seleme ona: "Bu geceler Yüce Allah'ın Kur'ân'da zikrettiği on geceden değil mi?" deyince, İbn Ömer: "Böyle olduğunu nereden biliyorsun?" diye sordu. Ebû Seleme: "Bundan şüphem yok" karşılığını verince, İbn Ömer: "Oysa ben şüpheliyim" dedi.

İbn Merdûye'nin bildirdiğine göre Atiyye el-Avfî: "Fecre, on geceye, çifte ve teke andolsun!" âyetlerini açıklarken: "Fecirden kasıt, bildiğiniz gibidir ve tan yerinin ağarmasıdır. On geceden kasıt, kurban bayramının on gecesidir. Çift ifadesinden kasıt, Yüce Allah'ın "Sizleri çift çift yarattık" âyetinde dile getirdiği gibidir. Tek'ten kasıt ise Yüce Allah'tır" dedi. Kendisine: "Bunu Hazret-i Peygamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) ashâbından birine dayanarak mı söylüyorsun?" denilince, Atiyye: "Evet! Ebû Saîd el-Hudrî'den naklen Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) böyle açıklamıştır" karşılığını verdi.

Ahmed, Buhârî ve Beyhakî Şuabu'l-îman'da İbn Abbâs'tan bildirir: "Yüce Allah katında en sevimli ve en üstün ameller, diğer günlere nazaran Eyyâmu'l- Aşr (on gece) denilen günlerde yapılan amellerdir" buyurdu. Ashâb: "Yâ Resûlallah! Allah yolunda yapılan cihat da mı (böylesi günlerde yapılan amellerden) üstün değildir?" diye Sorunca, Allah Resûlü (sallallahü aleyhi ve sellem): "Evet! Allah yolunda canı ve malıyla cihada çıkıp da hem malını, hem de canını feda eden kişinin cihadı hariç Allah yolunda cihattan da üstündür" karşılığını verdi.

Ahmed, İbn Ebi'd-Dünya Fadlu Aşri Zilhicce'de ve Beyhakî'nin İbn Ömer'den bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

"Yüce Allah katında en sevimli ve en üstün ameller diğer günlere nazaran Eyyâmu'l-Aşr (on gece) denilen günlerde yapılan amellerdir. Onun için böylesi günlerde tehlîl ve tekbîrlerinizi çok tutun. Allah'a çokça hamdedin."

Beyhaki, Evzaî'den bildirir: "Bana bildirilene göre Eyyâmu'l-Aşr (on gece) denilen günlerde yapılan amelin değeri, şehit olması hariç kişinin gündüzlerini oruçla gecelerini de nöbetle geçirdiği bir gazvenin değeri kadardır. Bunu bana Resûlullah'tan (sallallahü aleyhi ve sellem) naklen Kureyş'ten Mahzûm oğullarından bir adam aktardı."

Beyhakî'nin Hüneyde b. Hâlîd'den, onun karısından, onun da Hazret-i Peygamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) eşlerinden birinden naklen bildirdiğine göre Allah Resulü (sallallahü aleyhi ve sellem), Zilhicce ayının ilk dokuz günü ile Âşûrâ gününü oruçlu geçirirdi. Yine birinci haftanın ilk Pazartesi günü ile diğer haftalardan iki Perşembe olmak üzere her aydan üç gün oruç tutardı.

Beyhakî ve İbn Ebi'd-Dünya'nın Ebû Hureyre'den bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: "Eyyâmu'l-Aşr (on gece) denilen günlerde yapılan ibadetler, diğer günlerde yapılanlara nazaran Yüce Allah'ın en çok sevdiği amellerdir. Böylesi günlerde tutulan bir günlük oruç bir yıllık oruca, böylesi günlerin gecesinde yapılan ibadet de Kadir gecesinde yapılan ibadete denktir. "

Beyhakî'nin İbn Abbâs'tan bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: "Yüce Allah katında en sevimli ve faziletli ameller, diğer günlere nazaran daha üstün tuttuğu Eyyâmu'l-Aşr (on gece) denilen günlerde yapılan amellerdir. Böylesi günler Allah'ı birleme (tehlîl), ululama (tekbîr) ve zikretme günleridir. Böylesi günlerde tutulan bir günlük oruç, bir yıllık oruca denktir. Böylesi günlerde yapılan bir amel, yedi yüz katıyla karşılık bulur. "

İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre İbn Abbâs: "Andolsun on geceye!" âyetini açıklarken: "Bu geceler Ramazan ayının son on gecesidir" demiştir.

Muhammed b. Nasr es-Salât'da Ebû Osman'dan bildirir: "Öncekiler üç tane on güne diğerlerine nazaran daha fazla değer verip üstün görürlerdi. Bunlar Muharrem ayının ilk on günü, Zilhicce ayının ilk on günü ve Ramazan ayının son on günüdür."