LEYL SURESİ

1

Yemin olsun (güneşi veya karanlığı ile eşyayı) bürüyüp örttüğü zaman geceye,

İbn Ebî Hâtim, Ebu'ş-Şeyh ve İbn Asâkir, İbn Mes'ûd'dan bildirir: Ebû Bekir, Bilâl'ı' bir giysi ve on ükiyye karşılığında Umeyye b. Halef ile Ubey b. Haleften satın aldı ve Allah rızası için onu azat etti. Bunun üzerine Yüce Allah: "Bürüyüp örttüğü zaman geceye, açılıp ağardığı vakit gündüze, erkeği ve dişiyi yaratana andolsun ki sizin çalışmalarınız başka başkadır. Artık kim verir ve sakınırsa, en güzeli de tasdik ederse, biz de onu en kolaya hazırlarız. Kim cimrilik eder, kendini müstağni sayar ve en güzeli de yalanlarsa, biz de onu en zora hazırlarız" âyetlerini indirdi. "Sizin çalışmalarınız başka başkadır" âyetinde söz konusu kişiler, Ebû Bekr ve Umeyye ile Ubey'dir. "En güzeli de yalanlarsa" âyetinde söz konusu güzelden kasıt, 'Lâ ilâhe ilallah' sözüdür. "Biz de onu en zora hazırlarız" âyetindeki zor'dan kasıt da Cehennemdir.

Saîd b. Mansûr, Abd b. Humeyd, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Beyhakî'nin Şuabu'l-îman'da İkrime vasıtasıyla bildirdiğine göre İbn Abbâs: "Artık kim verir ve sakınırsa, en güzeli de tasdik ederse, biz de onu en kolaya hazırlarız. Kim cimrilik eder, kendini müstağni sayar ve en güzeli de yalanlarsa, biz de onu en zora hazırlarız" âyetlerini açıklarken şöyle demiştir: "Yüce Allah'ın kendisine ihsan ettiklerinden verip dağıtan, Rabbinden korkan ve yaptığı bağışların yerine Yüce Allah'ın başkasını vereceğine inanan kişiye hayırlı olan şeyleri kolaylaştırırız. Ancak cimri davranıp kendini Allah'a muhtaç hissetmeyen ve yapacağı bağışların yerine Yüce Allah'ın başkasını vereceğine inanmayan kişiye de kötü olan şeyleri kolaylaştırırız."

Abd b. Humeyd ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Katâde: "Artık kim verir ve sakınırsa, en güzeli de tasdik ederse" âyetlerini açıklarken: "Bu kişi malından Yüce Allah'ın hakkı olan kısmı veren, Allah'ın haram kıldığı şeylerden sakınıp uzak duran ve Yüce Allah'ın kendisine vaad ettiklerine inanan kişidir" demiştir. "Kim cimrilik eder, kendini müstağni sayar ve en güzeli de yalanlarsa" âyetlerini açıklarken: "Bu kişi malından Yüce Allah'ın hakkı olan kısmı vermeyen, kendini Allah'tan müstağnî gören ve Yüce Allah'ın kendisine vaad ettiklerine inanmayan kişidir" demiştir.