BEYYİNE SÛRESİ

İbn Merdûye'nin bildirdiğine göre İbn Abbâs: "Beyyine Sûresi, Medine'de nazil oldu" demiştir.

İbn Merdûye'nin bildirdiğine göre Hazret-i Âişe: "Beyyine Sûresi, Mekke'de nazil oldu" demiştir.

Ebû Nuaym Ma'rife'de, Fudayl oğullarından biri olan İsmâîl b. Ebî Hakîm el-Müzenî'den bildirir: Resûlullah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurduğunu işittim: "Yüce Allah, Beyyine Sûresi'ni okuyan kişinin kıraatini dinler ve: «Müjde olsun kulum! İzzetime andolsun ki razı olacağın şekilde seni Cennete yerleştireceğim» buyurur."

Ebû Mûsa'nın el-Medînî'nin Ma'rife'de İsmâîl b. Ebî Hakîm vasıtasıyla Ebû Nazîr el-Müzenî'den (veya el-Medenî'den) bildirdiğine göre Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: "Yüce Allah, Beyyine Sûresi'ni okuyan kişinin kıraatini dinler ve: «Müjde olsun kulum! İzzetime yemin olsun ki gerek dünya gerekse âhiret hâllerinden hiçbirinde seni unutmatacağım ve razı olacağın şekilde seni Cennete yerleştireceğim» buyurur."

Ahmed, İbn Kâni' Mu'cemu's-Sahâbe'de, Taberânî ve İbn Merdûye, Ebû Habbe el-Bedrî'den bildirir: Beyyine Sûresi nazil olduğu zaman Cebrâil: "Yâ Resûlallah! Rabbin bu sûreyi Ubey'ye okumanı emrediyor" dedi. Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), Ubey'ye: "Cebrâil bu sûreyi sana okumamı söyledi" deyince, Ubey: "Yâ Resûlallah! Benim adım orada geçti mi?" diye sordu. Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): "Evet!" karşılığını verince Ubey ağladı.

İbn Sa'd, Ahmed, Buhârî, Müslim ve İbn Merdûye, Enes'ten bildirir: Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem), Ubey b. Ka'b'a: "Yüce Allah, Beyyine Sûresi'ni sana okumamı emretti" buyurdu. Ubey: "Bizzat adımı mı verdi?" diye sorunca, Allah Resûlü (sallallahü aleyhi ve sellem): "Evet!" buyurdu. Bunun üzerine Ubey ağlamaya başladı."

Başka bir lafızda ise şöyle geçer: Beyyine Sûresi nazil olduğu zaman Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem), Ubey b. Ka'b'ı çağırdı. Ona bu sûreyi okuduktan sonra: "Bu sûreyi sana okumam emredildi" buyurdu.

Ahmed, Tirmizî ve Hâkim, Ubey b. Ka'b'dan bildirir: Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) bana: "Yüce Allah, Kur'ân'ı sana okumamı emretti" buyurdu ve Beyyine Süresi'ni okudu. Bu sûrenin bir bölümü olarak da şunları okudu: "Âdemoğlu bir vadi dolusu mal istese ve kendisine versem ikincisini ister. İkincisini istese ve versem üçüncüsünü ister. Âdemoğlunun içini ancak toprak doldurur. Allah da tövbe edenin tövbesini kabul eder. Allah katında gerçek din müşriklik veya Yahudilik veya Hıristiyanlık değil sadece hanifliktir. Hayır yapan kişinin de bu yaptığı karşılıksız bırakılmayacaktır. "

Ahmed, Ubey b. Ka'b'dan bildirir: Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) bana: "Yüce Allah, Kur'ân'ı sana okumamı emretti" buyurdu ve: "Kitap ehlinden ve ortak koşanlardan inkarcılar, kendilerine apaçık bir belge, içinde kesin ve en doğru hükümlerin bulunduğu arınmış sahifeleri okuyan, Allah katından bir Peygamber gelene kadar dinlerinden vazgeçecek değillerdi" âyetlerini okudu. Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) sûreyi şöyle devam ettirdi: "Allah katında gerçek din müşriklik veya Yahudilik veya Hıristiyanlık değil sadece hanifliktir. Hayır yapan kişinin de bu yaptığı karşılıksız bırakılmayacaktır." Şu'be der ki: Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) başka âyetler okuduktan sonra sûreyi şöyle devam ettirdi: "Âdemoğlunun bir vadi dolusu malı olsa ikincisini ister. Âdemoğlunun içini ancak toprak doldurur." Daha sonra Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) sûrenin kalan âyetlerini okudu.

İbn Merdûye, Ubey b. Ka'b'dan bildirir: Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem): "Ey Ubey! Sana bir sûre okumam emredildi" buyurdu ve sûreyi (Beyyine Süresi'ni) şöyle okudu: "Kitap ehlinden ve ortak koşanlardan inkarcılar, kendilerine apaçık bir belge, içinde kesin ve en doğru hükümlerin bulunduğu arınmış sahifeleri okuyan, Allah katından bir elçi gelene kadar dinlerinden vazgeçecek değillerdi. Gerçek din de Yahudilik veya Hıristiyanlık değil şirkten uzak olan hanif İslam dinidir. Hayır yapan kişinin de bu yaptığı karşılıksız bırakılmayacaktır. Ama kendilerine kitap verilenler, onlara apaçık belge geldikten sonra ihtilafa düştüler. İnkar edip insanları Allah'ın yolundan çevirenler ve kendilerine gelen kitaptan uzak duranlar, işte bunlar Allah katında yaratılmışların en kötüsüdürler. İnsanlar tek bir ümmet idi. Sonra Allah müjdeleyici ve uyarıcı olarak, insanlara namaz kılmayı, zekatı vermeyi ve sadece Allah'a kulluk etmeyi emreden peygamberler gönderdi. İşte bunlar da Allah katında yaratılmışların en iyisidirler. Onların Rableri katındaki mükafatı, içinde temelli ve sonsuz kalacakları, içlerinden ırmaklar akan Adn cennetleridir. Allah onlardan razıdır. Onlar da Allah'tan razıdır. Bunlar, Rabbinden korkan kimseyedir."

Ahmed, İbn Abbâs'tan bildirir: Adamın biri Hazret-iÖmer'e gelip bir şeyler istedi. Ömer de durumu kötü mü değil mi anlamak için adamı baştan ayağa birkaç defa süzdü. Sonra ona: "Ne kadar malın var?" diye sordu. Adam: "Kırk tane devem var" deyince, ben: "Allah ve Resûlü: «Âdemoğlunun altın dolusu iki vadisi olsa yine de üçüncüsünü isterdi. Âdemoğlunun içini ancak toprak doldurur. Allah da tövbe edenin tövbesini kabul eder» buyururken ne kadar da doğru söylemişler" dedim. Ömer bu sözümü duyunca: "Bu nedir?" diye sordu. Ben: "Ubey bunu bu şekilde okuttu" karşılığını verdiğimde, Ömer: "Hadi yanına gidelim" dedi. Ubey'in yanına gelince de beni göstererek ona: "Bu adam ne diyor?" diye sordu. Ubey: "Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) bunu bana bu şekilde okuttu" karşılığını verdi. Ömer: "Bunu mushafa bu şekilde yazayım mı?" diye sorunca, Ubey: "Olur, yaz" dedi.

İbnu'd-Durays, İbn Abbâs'tan bildirir: Hazret-iÖmer'e: "Ey müminlerin emiri! Ubey, Yüce Allah'ın Kitâb'ından bir âyeti yazmadığını söylüyor" dediğimde, Ömer: "Vallahi bunu Ubey'ye soracağım. Eğer böyle dediğini inkar ederse yalancılardan biri sayılacaksın" karşılığını verdi. Daha sonra Ömer sabah namazını kılıp Ubey'yin yanına gitti. Ubey onu içeri aldı, altına minder koydu. Ömer: "Bu adam (İbn Abbâs) Yüce Allah'ın Kitâb'ından bir âyeti yazmadığımı söylediğini iddia ediyor" deyince, Ubey şöyle dedi: "Resûlullah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem): "Âdemoğlunun mal dolu iki vadisi olsa yine de üçüncüsünü isterdi. Âdemoğlunun içini ancak toprak doldurur. Allah da tövbe edenin tövbesini kabul eder" buyurduğunu işittim." Ömer: "Peki bunu Kur'ân'a yazayım mı?" diye sorunca, Ubey: "Yazma demem" karşılığını verdi. Ubey bu sözün Kur'ân'dan bir âyet mi yoksa Resûlullah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem) bir sözü mü olduğu konusunda tereddütte gibiydi.

Abd b. Humeyd, Mücâhid'den bildirir: Beyyine Sûresi nazil olduğu zaman Ubey b. Ka'b, Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) İle karşılaştı. Allah Resûlü (sallallahü aleyhi ve sellem): "Ey Ubey! Yüce Allah bir sûre indirdi ve bu sûreyi sana okumamı emretti" buyurdu. Ubey: "Bunu Allah mı sana emretti?" diye sorunca, Allah Resûlü (sallallahü aleyhi ve sellem): "Evet!" karşılığını verdi. Ubey: "O zaman sana emredileni yap" deyince, Allah Resûlü ona Beyyine Sûresi'ni okudu.

1

Bkz. Ayet:5